Acil Durum Planı

ACİL DURUM MÜDAHALE EKİPLERİ BİLDİRİM TALİMATI

1. AMAÇ

Bu talimatın amacı; çalışanların sağlığını bozacak veya vücut bütünlüğünü tehlikeye sokacak yakın, acil veya hayati bir tehlike, mücbir sebeplerden dolayı ( doğal afetler, yangın gibi),  iş yerinde İşçi sağlığı ve İş güvenliğinin temini, acil durum mahallinde yaralanan kişilere ilk yardım yapmak ve en yakın sağlık merkezine ulaştırılmalarını sağlamak  amacıyla hazırlanmıştır.

2. SORUMLULUK

İşveren tarafından  atanan Acil Durum Müdahale Ekiplerinde  görevlendirilmiş personele görev ve yükümlülüklerini bildirmek için hazırlanmıştır. Bu talimatta belirtilen hususlara emniyet kurallarına, ayrıca kullandığı her türlü makine, tezgah, araç, cihaz, madde ve malzemeyi mutlaka özel kullanma ve çalışma talimatına uygun olarak kullanmaktan, bu talimatta belirtilen hususlara aykırı göreceği durumları amirine arz etmekten sorumludur.

 

3. ACİL DURUM KOORDİNATÖRÜ

Acil durumlarda ekipler arası gerekli koordinasyonu sağlamak üzere çalışanlar arasından seçilmiş ve Acil durumda ilk haber verilecek kişidir. Aldığı ilk alarma dayanarak acil durum ve eylem planının meydana gelen olaya göre uygun olan kısmını başlatmak, ekipleri koordine etmek, yetkililere gerekli bilgilendirmeleri yapmak, kontrol ve tatbikatların yapılmasını sağlamakla görevlidir. Olay yerine gelen ekiplerin (ambulans, itfaiye, arama ve kurtarma, güvenlik güçleri vb.) rahat çalışabilmesi için gerekli yönlendirmeyi ve ortamı sağlar, bilgi verir. Olay yerini teşhis ederek, olayın raporlanmasını ve yasal bildirimleri yapmakla yükümlüdür.

 

4. ARAMA KURTARMA VE TAHLİYE EKİBİNİN YETKİ VE SORUMLULUKLARI

• Arama, kurtarma ve tahliye ekibinde görevli personel, telaş ve paniğe mahal vermeden personelin ve misafirlerin bulundukları bölgeyi tahliye ederek ve güvenli bir şekilde kaçış yollarını takip ederek toplanma bölgesine ulaşmalarını sağlar.
• Tahliye esnasında kaçış yollarında ekip üyeleri birbirini görebilecek aralıkla durarak personelin ve misafirlerin tahliyesini gerçekleştirirler.
• Yangın alanının güvenliğini ve dışardan bu alana girilmemesini sağlar.
• Toplanma alanına ulaşan personel ve misafirlerin isimlerini alır ve eksik isimleri tespit ederek itfaiye amirine bildirir
• Müdahale gereken personeli Toplanma Yeri’ndeki İlkyardım Ekibi’ne ulaştırır.
• Binadaki yangının ciddi tehdit oluşturması durumunda ekip araştırmaya devam etmeyerek binayı terk eder ve içeride kalan personel varsa olası yerleri ve sayılarını olay yerine gelen itfaiyeye aktarır.
• Yangın sonrası, yanan tehlikeli atık kapsamındaki malzemelerin ve çevreye dağıtılmış söndürücü kimyasalların temizlenmesini (absorban malzeme ile) ve tehlikeli atık olarak bertaraf edilmesini sağlar.

 

5. YANGINLA MÜCADELE EKİBİNİN YETKİ VE SORUMLULUKLARI

• Anons yaparak veya yaptırarak personelin olay ve yeri hakkında bilgilendirilmesini ve tahliye esnasında yönlendirilmesini sağlar.

 

 

• Teknik Koruma Ekibi ile iletişime geçerek elektrik ve gaz hatlarının kapatılmasını sağlar.
• İlk Yardım Ekibi’ne ulaşarak Toplanma Yeri’ne olası müdahaleler için yönlendirir.
• Arama Kurtarma ve Tahliye Ekibi ‘ne ulaşarak yangın alanının güvenliğinin alınmasını ve personelin tahliyesinin yapılmasını bildirir.
• Derhal gerekli ekipmanlarla yangın mahalline gider ve durumu değerlendirir.
• Yangınla Mücadele Ekibi yangına müdahale edebileceğine karar verirse hemen müdahaleye başlar.
• Yangınla Mücadele Ekibi yangına müdahale edemeyeceğine karar verirse personelin tahliyesi ve arama – kurtarma çalışmalarına yardıma yönlenir.
• Olay yerine gelen itfaiyeye yardımcı olur.

 

6. İLK YARDIM EKİBİNİN YETKİ VE SORUMLULUKLARI

• Görevi, acil durum mahallinde yaralanan kişilere ilk yardım yapmak ve en yakın sağlık merkezine ulaştırılmalarını sağlamaktır. Öncelikle yangında boğulma, kanama ve kırıklar konusundaki ilk yardım teknikleri, ekipte görevli her personel tarafından çok iyi bilinmelidir.
• Tahliye süresince tüm kitlenin koşmadan ve paniklemeden tahliye olması için yönlendirmede bulunurlar.
• Ana toplama alanına ilk yardım malzemelerini getirerek yaralılara müdahale ederler.
• Yürüyebilen yaralıları ilk yardım merkezine götürür (doktor odası), yürüyemeyecek durumda olan yaralılar için kriz merkezine haber verirler.
• Yaralılarla ilgilenir, hastaneye sevk edilmesi gereken yaralıları saptar, kriz merkezi ile ilişkiye girerler.

 

7. TEKNİK KORUMA EKİBİNİN YETKİ VE SORUMLULUKLARI

Acil durumlarda enerji kaynaklarının ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek şekilde devre dışı bırakılmasını sağlar.

 

8. YÜRÜTME

Bu talimat ve hükümleri işveren tarafından yürütülür.

 

İş yeri tarafından hazırlanan  “ACİL DURUM MÜDAHALE EKİBİ BİLDİRİM TALİMATI’NI” okudum. Bir suretini aldım. Talimatta açıklanan kurallara uyacağımı beyan ve kabul ederim.

ACİL DURUM KOORDİNATÖRÜ
Ad- Soyad	Görevi	İmza

 

 

 

TEKNİK KORUMA
Ad- Soyad	Görevi	İmza

 

 

ARAMA KURTARMA VE TAHLİYE
Ad- Soyad	Görevi	İmza

 

 

YANGINLA MÜCADELE
Ad- Soyad	Görevi	İmza

 

 

İLKYARDIM
Ad- Soyad	Görevi	İmza

 

• Acil Durum
• Acil Durum Planı
• Acil Durumlarda Arama ve Kurtarma
• Acil durum çalışmalarının yürütülmesi
• Acil durumlarda mekânlarda arama ve kurtarma

Acil Durumların Özellikleri

Afet ve Acil Durum Yönetmeliğine göre;

Acil durum: Toplumun tamamının veya belli kesimlerinin normal hayat ve faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan ve acil müdahaleyi gerektiren olayları ve bu olayların oluşturduğu kriz hâlini,

Afet: Toplumun tamamı veya belli kesimleri için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan doğal, teknolojik veya insan kaynaklı olayları,

Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi: Afet ve acil durumlarda müdahalenin koordine edildiği, 24 saat esasına göre çalışan, kesintisiz ve güvenli bilgi-işlem ve haberleşme sistemleri ile donatılan merkezi ifade etmektedir.

Hazırlık: Afet ve acil durumlara etkin bir müdahale amacıyla önceden yapılan her türlü faaliyetleri içermektedir.

İyileştirme: Afet ve acil durum sebebiyle bozulan hayatın normalleştirilmesine yönelik faaliyetleri ve yeniden yapılanmayı ifade etmektedir.

Müdahale: Afetlerde ve acil durumlarda can ve mal kurtarma, sağlık, yeme içme, barındırma, güvenlik, mal ve çevre koruma, sosyal ve psikolojik destek hizmetlerinin verilmesine yönelik çalışmaları ifade etmektedir.

Arama ve Kurtarmada Acil Durum Planları

Acil durum planlarının amacı, kaza sonrası oluşacak etkileri en aza indirmek, insanlara, çevreye ve mala gelecek zararı sınırlandırmak için olayları ve gelişmeleri kontrol etmektir.

Olağandışı durumlar da denilebilen acil durumlar, can ve mal kaybı yaratabileceği gibi, insanların temel ihtiyaçlarını karşılamada zorlanmasına da neden olabilmektedir. Bu ihtiyaçların herhangi bir nedenle aksaması, zarar görmesi yaşamsal faaliyetlerin sonlanmasına da neden olabilmektedir.

Acil durumlar çok farklı biçimlerde ortaya çıkmasına rağmen bazı ortak özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikler aşağıda belirtildiği şekilde sıralanabilmektedir:

• Yaşam kaynaklarına, altyapıya zarar verir.
• Oluştuğunda şok etkisi yaratır.
• Acil durumların bir kısmının ne zaman olabileceği tahmin edilebilirken bir kısmının tahmin edilebilme şansı bulunmamaktadır.
• Bazıları ani ve hızlı olur, bazıları yavaş gelişir.
• İlk anlarda organize müdahale etme imkânı olmayabilir.

 

İnsanların yaşamlarını sürdürebilmeleri için bazı temel ihtiyaçlarının karşılanması gerekmektedir. Bunlar genellikle ilk etapta fizyolojik ihtiyaçlar olarak algılansa da psikolojik ihtiyaçları da dikkate almak gerekmektedir. Olağandışı durumlarda hayatı sürdürmek için mücadele verilirken amaç olayı sadece atlatmak değil, aynı zamanda fiziksel ve psikolojik etkisini de en aza indirebilmek olmalıdır. Fizyolojik ihtiyaçları gidermek rahatlıkla gözlenebildiği için daha kolaydır. Gıda, su barınma, tuvalet hijyen gibi ihtiyaçların tespiti ve giderilmesi nispeten kolay olmakta; ancak, güvenlik, mahremiyet, öz saygı, şefkat gibi bazı gereksinimler de gözle görülmese bile hayati önem taşımaktadır.

Acil Durumların Çeşitleri

Acil durumlar doğal ve teknolojik (insan kaynaklı) afetler olmak üzere iki ayrı grupta incelenmektedir.

Doğal afetler/acil durumlar: Büyük oranda ya da tümüyle insanların etkisi olmadan ortaya çıkan, can ve mal kayıplarına sebep olabilen tehlikeli ve çoğunlukla büyük çaplı olaylara verilen addır. Doğal afetler, yavaş gelişen ve ani gelişen afetler olarak sınıflandırılabilmektedir. Yavaş gelişen doğal afetler; şiddetli soğuklar, kuraklık, kıtlık vb. ani gelişen doğal afetler ise deprem, seller, toprak kayması (heyelan), kaya düşmesi, çığ, fırtına, hortum, yanardağ patlamaları ve yangınlar olarak sıralanabilmektedir. Dolayısıyla acil durum, müdahale ve kurtarma çalışanları açısından en önemli afet deprem olarak görülmekte, buna göre çalışmalar yapılmaktadır.

Doğal afetlerin etkileri aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir:

• Arama kurtarma hizmetleri herkese aynı zamanda ulaşmaz.
• Altyapıda bozukluklar oluşur.
• Şok etkisi oluşturur.
• Yaralanmalara ve can kayıplarına sebep olur.
• Bulaşıcı ve salgın hastalıklar ortaya çıkar.
• Eğitim ve öğretimin sekteye uğramasına sebep olur.
• Emniyet ve asayiş organizasyonlarında problemler ortaya çıkar.
• İkincil afetlerin oluşumuna etki edebilir.

Arama ve Kurtarmada Acil Durum Planları

• Afetten etkilenen insanların barınma ve beslenme problemleri oluşur.
• İş yerlerinin etkilenmesi sebebiyle işsizlik ortaya çıkar.
• Psikolojik hastalıklar oluşmaya başlar.
• Ekonomik yapıda sorunlar çıkar.

 

• Devletin veya özel sektörün yatırımlarında ertelemeler meydana gelir.
• Enflasyon ve vergiler artar.

 

İnsan kaynaklı acil durumların ortaya çıkışı savaş veya terör gibi kendi başına etkenlerle olabileceği gibi, deprem sebebiyle bir barajın yıkılması gibi doğal bir afetin etkisiyle de olabilir.

İnsan kaynaklı ve teknolojik afetler/acil durumlar: İnsanların etkili olduğu büyük çaplı olaylarla beraber, yanlış ve eksik planlama ve operasyonların sebep olduğu yerel ve bölgesel yapıdaki olaylar ile bunların oluşturduğu afet nitelikli olguların tamamını kapsamaktadır. Bu tür afetler için yapay afetler ifadesi de kullanılmaktadır.

Kentlerin plansız ve düzensiz bir şekilde yapılaşması, insan kaynaklı birçok afet riskini de beraberinde getirmektedir. Bunun yanında doğal afetlerden sonra oluşan ikincil tehlikeler de önemli bir risk oluşturmaktadır. Örneğin bir deprem sonrasında hasar gören kimyasal üretim yapan fabrikadan sızan kimyasallar, ikinci bir afet oluşturma riski taşımaktadır. Aşağıda insan kaynaklı olarak oluşabilecek acil durum örnekleri sıralanmıştır:

• Baraj yıkılması
• Maden çökmeleri
• Biyolojik saldırılar veya bomba tehditleri
• Cephane, bina boru hattı, tesis patlamaları
• Dikkatsizlik sonucunda oluşan endüstriyel kazalar
• Gaz ve kimyasal sızıntılar
• Büyük ölçekli bilgisayar sistemlerinin ya da iletişim sistemlerinin çökmesi, etkisiz kalması, siber saldırılar
• Gıda zehirlenmeleri, büyük göç hareketleri, hava kirliliği, hayvan ve bitkilerdeki salgınlar
• Savaşlar, iç çatışmalar ve terör
• Çevre kirliliği
• İş kazaları, işgal, pilotajdan kaynaklanan kara, deniz, hava kazaları
• Ekonomik krizler
• Küresel iklim değişikliği, erozyon ve ormansızlaşma
• Kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer (KBRN) madde kazaları veya serpintiler

 

Acil durumlar sonrası müdahale süreci can ve mal kurtarma çalışmalarıyla birlikte afet bölgesindeki hayatın normale dönmesi çalışmalarını da kapsamaktadır. Bu yüzden uzun bir süreçtir. Çalışmaların ilk 24 saatinde arama ve kurtarma, tahliye ve barınma, gıda, su ve kamuoyunu bilgilendirme işlevleri yerine getirilmektedir. Kısa vade olan birinci haftanın sonunda ise güvenlik, enerji, çevre sağlığı için sanitasyon ve atık yönetimi sorunlarının üzerine gidilmektedir.

Arama ve Kurtarmada Acil Durum Planları

Acil duruma müdahale durumunda yapılan işler aşağıda belirtildiği şekilde sıralanabilmektedir:

• Haber alma ve ulaşım problemlerinin çözümü
• Afetin etkisinin ve ihtiyaçların tespit edilmesi
• Arama ve kurtarma çalışmalarının başlatılması
• İlk yardım çalışmaları
• Altyapı sorunlarının tespiti ve çözümü
• Tahliye
• Geçici konutların veya barınakların temini
• Yiyecek, içecek, giyecek ve yakacak temin edilmesi
• Güvenlik, çevre sağlığı ve koruyucu hekimlik hizmetlerinin sürdürülmesi
• Basın ve halkla ilişkiler konusunun düzenlenmesi
• Hasar tespiti, tehlikeli atıkların ve enkazın ortadan kaldırılması

 

Arama-kurtarma çalışmaları birçok faktörün etkilediği kapsamlı çalışmalar olduğundan çalışmaların koordinasyonu ve organizasyonu yeterli olmalı, karışıklığa elden geldiğince fırsat verilmemeli, bürokratik önlemler verimli ve yeterli olmalı, lojistik destek tam olmalı, gönüllü faaliyetler eğitimli ve organize olmalıdır.

ACİL DURUM PLANI

Acil durum planın nasıl ve ne şekilde hazırlanması gerektiği İş Yerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik’te açıkça belirtilmiştir. Buna göre acil durum planı;

• Tüm iş yerleri için kurulum ve tasarım aşamasından başlamak üzere acil durumların belirlenmesi
• Önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlerin alınması
• Görevlilerin belirlenmesi
• Acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin oluşturulması
• Dokümantasyon
• Tatbikat ve acil durum planının yenilenmesi aşamaları izlenerek hazırlanır.

 

Acil durum planında; iş yerinin unvanı, adresi, hazırlayanların adı soyadı ve unvanı, hazırlandığı tarih ve geçerlilik tarihi, belirlenen acil durumlar, alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler, acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri, iş yerini veya iş yerinin bölümlerini gösteren kroki, yangın söndürme amaçlı kullanılacaklar da dâhil olmak üzere acil durum ekipmanlarının bulunduğu yerler, ilk yardım malzemelerinin bulunduğu yerler, kaçış yolları, toplanma yerleri, görevlendirilen çalışanların ve varsa yedeklerinin adı, soyadı, unvanı, sorumluluk alanı ve iletişim bilgileri, ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında iş yeri dışındaki kuruluşların irtibat numaraları vb. bilgilerin yer alması gerekmektedir.

Acil durum planının sayfaları numaralandırılarak hazırlayan kişiler tarafından her sayfası paraflanıp son sayfası imzalanır ve söz konusu plan, acil durumla mücadele edecek ekiplerin kolayca ulaşabileceği şekilde iş yerinde saklanır. Acil durum planı kapsamında hazırlanan kroki, bina içinde kolayca görülebilecek yerlerde asılı olarak bulundurulmalıdır.

Arama ve Kurtarmada Acil Durum Planları

ACİL DURUMLARDA ARAMA VE KURTARMA

İş yerinde meydana gelebilecek acil durumlar; risk değerlendirmesi sonuçları, yangın, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım ve patlama ihtimali, ilk yardım ve tahliye gerektirecek olaylar, doğal afetlerin meydana gelme ihtimali ve sabotaj ihtimali göz önünde bulundurularak belirlenecektir.

Acil durum planı hazırlamak bütün iş yerleri için zorunlu hâle getirilmiştir. İşverence acil durumların meydana gelmesi hâlinde uyarı verme, arama kurtarma, ilk yardım, yangınla mücadele, tahliye, haberleşme gibi uygulanması gereken acil durum müdahale yöntemleri belirlenir ve yazılı hâle getirilir.

Acil durum planları; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli iş yerlerinde iki, tehlikeli iş yerlerinde dört ve az tehlikeli iş yerlerinde altı yılda bir yenilenmek zorundadır. Ancak iş yerinde, yeni acil durumların ortaya çıkmasına neden olacak değişikliklerin meydana gelmesi hâlinde etkinin büyüklüğüne göre acil durum planı tamamen veya kısmen yenilenir.

Acil durum planının uygulama adımlarının düzenli olarak takip edilebilmesi ve uygulanabilirliğinden emin olabilmek için yılda en az bir defa olmak üzere tatbikat yapılır, denetlenir ve gözden geçirilerek gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetleri yapmak gerekir.

İşveren, acil durumlarla mücadele için iş yerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile iş yerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişiyi görevlendirir, araç ve gereçleri sağlayarak eğitim ve tatbikatları yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlar (Tablo 9.1).

Tablo 9.1. İş Yerlerinde Görevlendirilecek Destek Elemanı Sayısı İş Yerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik			Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik
Destek Elamanı		İş Yeri Tehlike Sınıfı		50 kişiden fazla insan bulunan her türlü binada toplam en az
Az Tehlikeli*		Tehlikeli		Çok Tehlikeli
Kurtarma**	her 50 çalışana 1 kişi	her 40 çalışana 1 kişi	her 30 çalışana 1 kişi	Kurtarma ekibi	en az 3 kişi
Arama ve tahliye**		Koruma, arama ve tahliye) ekibi		en az 2 kişi
Yangınla mücadele**	her 50 çalışana 1 kişi	her 40 çalışana 1 kişi	her 30 çalışana 1 kişi	Söndürme ekibi	en az 3 kişi
İlk Yardım	her 20 çalışana 1 kişi	her 10 çalışana 1 kişi	her 10 çalışana 1 kişi	İlk yardım ekibi	en az 2 kişi

Acil Eylem Planları

Acil Durum Planı

Acil Durum

Tahliye Planı

Acil Tahliye Planları

acil durum eylem planı