İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Tasarısı Kabul Edildi

Anasayfa » Blog

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

SAĞLIK, AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL İŞLER KOMİSYONU

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

Esas No : 1/605, 2/ 490

Karar No : 1 24/5/2012

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca esas komisyon olarak Komisyonumuza,

tali komisyon olarak da Adalet, Avrupa Birliği Uyum ve Plan ve Bütçe Komisyonlarına

11/04/2012 tarihinde havale edilen 1/605 esas numaralı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

Tasarısı” ile 28/3/2012 tarihinde havale edilen 2/490 esas numaralı “Erzincan Milletvekili

Muharrem Işık’ın; Meslek Hastalıkları ve İşçi Sağlığı Kanun Teklifi” hakkında

Komisyonumuzun 18/4/2012 tarihinde Tasarı ve Teklifin birleştirilerek görüşülmesine ve

görüşmelerin 1/605 esas numaralı Kanun Tasarısı üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.

Ayrıca daha ayrıntılı bir şekilde incelemeyi teminen, bir Alt Komisyon kurulmasına ve alt

komisyon çalışmalarını takiben görüşmelere devam edilmesine karar verilmiştir.

Alt Komisyonun 25/4/2012 tarihlerinde yaptığı toplantıya; Çalışma ve Sosyal

Güvenlik Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Bilim,

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türkiye İşveren

Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye Esnaf ve

Sanatkarları Konfederasyonu, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu ile ilgili diğer

kurum ve kuruluş temsilcileri katılmıştır.

Tasarının geneli üzerindeki görüşmeler sırasında;

–

Tasarının 2 inci maddesinde, Kanun kapsamında görülen” çırak” kavramının, 3 üncü

maddede tanımlanmış olan “ genç çalışan” kavramı ile örtüşmesi için yoruma meydan

bırakmayacak şekilde bir düzenlemenin yapılması gerektiği,

–

Tasarının 3 üncü maddesinde;

Ev hizmetlerinde çalışan kadın nüfus ile bu tür işlerde meydana gelen iş

kazaları nedeniyle yaşanan mağduriyetler göz önüne alındığında ev

hizmetlerinin kapsama alınması gerektiği,

Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı

Hakkında Tüzük’ün 101 inci maddesi birinci fıkrasında tanımlanan

“iyileştirme” kavramı çerçevesinde hükümlülerin yer aldığı faaliyetlerin,

gerçek anlamda çalışma sayılamayacağı gerekçesiyle “Hükümlü ve tutuklulara

yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme (rehabilitasyon) kapsamında

yapılan işyurdu, eğitim, güvenlik, meslek edindirme ve benzeri her türlü

faaliyetler”in istisna kapsamına alınması gerektiği,

–

Tasarının 4 üncü maddesinde; “ iş kazası”, “işyeri” ve “meslek hastalığı” tanımlarının

5510 sayılı Kanunla paralelliği sağlayacak şekilde düzenlenmesi gerektiği,

–

Tasarının 5 inci maddesinde;

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON RAPORU

İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin tam olarak yerine getirilmesi için

çalışanların da en az işveren kadar kendi sağlık ve güvenlikleri konusunda

eğitimli ve bilinçli davranmaları gerekliliğini dikkate alan bir anlayışla, 4857

sayılı Kanunun 77 nci maddesine paralel şekilde yeniden düzenlenmesi

gerektiği,

İşverenin işyerinde alınan tedbirlere uyulup uyulmadığını denetleme görevine

ek olarak, alınan tedbirler ile çelişen uygulamaların da ortadan kaldırılabilmesi

için işverenin yetkilendirilmesi gerektiği, bu kapsamda “izlemek” ibaresinden

sonra gelmek üzere “ uygunsuzlukların giderilmesini sağlamakla” ifadesinin

eklenmesi gerektiği,

–

Tasarının 6 ncı maddesinde;

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesinden sorumlu ekipte yer alan

hekimin sağlık hizmetinin temel unsuru olduğu, bu anlayış çerçevesinde ekibe

destek sağlayacak diğer personelin tekrar değerlendirilmesi gerektiği,

Kamu kurumlarının iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini Sağlık Bakanlığı ve

diğerleri olmak üzere parçalı bir şekilde temin etmesi yerine her kurumda iş

sağlığı ve güvenliği birimi oluşturulmasının daha doğru olacağı,

Ondan az çalışanı bulunan işyerlerinde iş yeri hekimi çalıştırmanın ekonomik

yükü göz önünde bulundurularak iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine

getirilmesinde Bakanlık sorumlu tutulması ve devlet desteğinin ondan az

çalışanı bulunan tüm işyerlerine ulaşacak şekilde genişletilmesi gerektiği,

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmekle sorumlu iş sağlığı ve güvenliği

uzmanlarının, taşıdıkları nitelikler ve bilgi nedeniyle istihdam edildikleri,

ayrıca yeterliliklerini korumak amacıyla alacakları eğitimin maliyetinin

işverene yüklenmesinin yanlış olduğu,

İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma zorunluluğu bulunan

işyerlerindeki çalışan sayısına ilişkin kriterin halen uygulanmakta olan elli

olması gerektiği, iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri için sağlanan destek

kapsamına 10 ila 50 arasında çalışanı bulunan işyerlerinin de dahil edilmesi

gerektiği,

6023 sayılı Kanunda hekimlerin işyerlerinde görevlendirmelerinde Türk

Tabipler Birliğine bildirim zorunluluğu olması nedeniyle, işyeri hekimleri ile

meslek odaları arasındaki bağın korunması gerektiği,

Gerekli vasıflara sahip olması şartıyla işverenin işyeri hekimliği veya iş

güvenliği uzmanlığı görevini bizzat yürütebilmesinin, bu görevlerin mesleki

bağımsızlık içinde yürütülebilmesi ilkesi de dikkate alındığında birden fazla

unvanın aynı kişide birleşmesinin amaca hizmet etmediği için yedinci fıkranın

madde metninde çıkarılması gerektiği,

İşyeri hekimleri için, hekimlerin tam süreli çalışmasına ilişkin düzenlemelerin

saklı tutulmasının, işverenleri işyeri hekimi istihdam etme konusunda sıkıntıya

sokacağı, bu nedenle dokuzuncu fıkranın ilk kısmının çıkartılması gerektiği,

Diğer sağlık personelinin statüsü ve işlevi ile ilgili uygulamada bir çok

problemle karşılaşılacağı, bu nedenle de Tasarıdan çıkartılması gerektiği,

İş sağlığı ve güvenliği uzmanı veya işyeri hekimlerine belge verilmesi

sırasında, unvanların dikkate alınmaması ve herkesin eşit şartlarda

yarışabileceği objektif bir sistemin kurulması gerektiği, bu nedenle de onuncu

fıkranın (d) bendinde geçen “ve belgelendirilmeleri” kelimelerinden sonra

gelen “ unvanlarına göre” ifadesinin metinden çıkarılması gerektiği,

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine sağlanacak desteğin uygulanması sürecinde

konuyla yakından ilgili olmaları nedeniyle işçi ve işveren sendikaları

konfederasyonlarının da uygun görüşlerinin aranması gerektiği,

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine sağlanacak desteğin iş kazası ve meslek

hastalığı için ayrılmış olan kısa vadeli sigorta için toplanan primlerden finanse

edilmesinin yanlış olduğu, doğrudan Hazineden karşılanması gerektiği

Aynı işkolu ve aynı tehlike sınıfı/derecesinde yer almaları nedeniyle aynı

oranda prim ödeyen işyerlerinden, ondan fazla çalışanı bulunan işyerlerinin

destekten faydalandırılmamasının adil olmadığı,

Tehlike sınıflarının halen uygulanmakta olan ve sorunsuz bir şekilde işleyen

komisyon marifetiyle belirlenmesi gerektiği, sadece Bakanlıkça belirlenmesine

ilişkin hükmün yanlış uygulamalara sebebiyet verebileceği için değiştirilmesi

gerektiği,

–

Tasarının 7 nci maddesinde;

işyeri hekim ve iş güvenliği uzmanlarının görevlerini etik kurallar ve

bağımsızlık içinde yürütebilmelerini teminen, ILO’nun 161 sayılı sözleşmesi

ve 112 sayılı tavsiye kararı ile 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nda da mevcut

olduğu üzere, işyeri sendika temsilcisine sağlanan güvencelerin sağlanması

gerektiği,

İşverene hizmet sunan kişi veya kuruluşların hizmetlerin yürütülmesindeki

kusur ve ihmallerinden dolayı sorumluluklarını yerine getirmemeleri halinde

yaptırıma tabi tutulması gerektiği, belgelerinin iptal edilmesinin uygun olacağı,

–

Tasarının 8 inci maddesinde;

birinci fıkrasının; tüm işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılabilecek teknik ve

fiili altyapının bulunmaması dikkate alınarak az tehlikeli işyerlerinde asgari

risklerin Bakanlık tarafından belirlenmesinin sağlanması gerektiği,

Altıncı fıkrada, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve kimyasallarla çalışılan

işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmamış olması halinde işin

durdurulmasına ilişkin hükmün, hukuki ve fiili altyapı yetersizlikleri dikkate

alındığında uygulanamaz olduğu, bu alanda yönetmelikle düzenlenecek

konuların çok geniş tutulduğu, işin durdurulmasına yaptırımın uygulanacağı

yer ve durumların tahdidi bir şekilde sayılması gerektiği,

–

Tasarının 10 uncu maddesinde;

Ceza infaz kurumları, denetimli serbestlik merkezleri ve iş yurtlarında

rehabilitasyon amaçlı iyi hali nedeniyle mahkumların istihdam edilmesi

dikkate alındığında; çalışmaktan kaçınma hakkının kullanılmasının mümkün

olmadığı be nedenle de ceza ve tevkif evlerinin istisna tutulması gerektiği,

İşin durdurulması halinde çalışmaktan kaçınma hakkının kullanılamaz

olmasının, bu dönemde başka bir işte çalışmak durumunda kalınmasının yanı

sıra işçilerin diğer bazı hak kaybına uğraması ihtimalinin olduğu,

–

Tasarının 11 inci maddesinde; mesleki maruziyet sonucu ortaya çıkması muhtemel

meslek hastalıklarına yakalanma sıklığı ve yoğunluğu göz önünde bulundurularak; her

il merkezinde, kamu hastanelerinin en az birinde, işçilerin doğrudan başvurabileceği

meslek hastalıkları polikliniğinin kurulması ve bu polikliniğin kendisine intikal eden

eden meslek hastalıklarını Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildiriminin zorunlu tutulması

gerektiği,

–

Tasarının 12 nci maddesinde;

Çalışanların sağlık muayenelerinin sayılmış olan durumlar dışında kendi

talepleri halinde de yinelenmesinin zaman kaybına ve suiistimallere meydan

verebileceği, zaten bu muayenelerin Bakanlıkça belirlenecek esaslar

doğrultusunda da yapılacağı dikkate alındığında “ve talep etmeleri halinde”

ibaresinin çıkarılması gerektiği,

Yalnızca tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta çalışacak çalışanlar için öngörülmüş

olan sağlık raporu alma zorunluluğun az tehlikeli sınıftaki işçileri de

kapsayacak şekilde genişletilmesi gerektiği,

Dördüncü fıkrasında, işçilerin işe giriş için yaptırdıkları sağlık muayenesinin iş

için yapılmış sağlık gözetimi kapsamında değerlendirilerek maliyetin çalışana

yansıtılmaması gerektiği,

Beşinci fıkrasında, işyerinde bilgilerin gizliliği için hekime uygun ortam

sağlanamadığı durumlar ve kayıtların korunmasından işverenin sorumlu

tutulması nedeniyle, çalışanların sağlık bilgilerinin gizliliği ilkesinin ihlali

halinde işyeri hekimliği belgesinin iptalinin yanlış olduğu ve metinden

çıkartılması gerektiği,

–

Tasarının 13 üncü maddesinde;

Beşinci fıkrasının; mesleki eğitim almadan işe başlatılamama hususunun

mesleki eğitim sisteminin ve meslek standartları çalışmalarının henüz erken bir

evrede olduğu için sadece ağır ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine

hasredilmesi gerektiği,

Yedinci fıkrada çalışanların eğitim maliyetinin işverene yansıtılmaması için

son cümlenin çıkartılması gerektiği,

–

Tasarının 14 üncü maddesinde; tutuklu ve hükümlülerin çalıştırılmasının gerçek

anlamda çalışma sayılamayacağı ve bilinen anlamda işveren-işçi ilişkisinin söz konusu

olmadığı için istisnalar kapsamında değerlendirilmesi gereken bu grubun bu hakkını

da kullanmasının söz konusu olmaması nedeniyle uygulama alanı bulamayacağı,

–

Tasarının 15 inci maddesinde; iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan kişi veya

kuruluşların işverene karşı sorumluluklarının düzenlemesine paralel olarak çalışanların

da işverene karşı sorumluluklarının düzenlemesi gerektiği,

–

Tasarının 16 ncı maddesinde;

İkinci fıkrada çalışan temsilcisi sayısının 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 34

üncü ve Toplu İş İlişkileri Kanunu Tasarısı’nın 27 inci maddesi ile paralellik

sağlanacak şekilde düzenlenmesi gerektiği,

Altıncı fıkrada düzenlenmiş olan, sendikalı işyerlerinde işyeri sendika

temsilcilerinin iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi olarak da

görevlendirilmelerinin zorunlu hale getirilmesi gerektiği,

–

Tasarının 17 nci maddesinde;

Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyinin oluşumu ve çalışma usulünün, iş

yaşamının temel aktörleri olan sendika ve konfederasyonların da demokratik

katılımına olanak sağlayacak şekilde özerk bir yapılanmayla politikaları etkin

şekilde uygulayabilme kabiliyetine sahip nitelikte yeniden düzenlenmesi

gerektiği,

Konsey’de işveren ve işçi kesimlerinin eşit temsil edilmeleri açısından

“işveren” sözcüğünün çıkarılmasını, söz konusu bentte yer alan “görevli birer”

ibaresinden sonra gelmek üzere “en fazla üyeye sahip işveren sendikaları

konfederasyonundan üç” ibaresinin eklenmesi gerektiği,

–

Tasarının 18 inci maddesinde;

Birinci fıkrasında düzenlenmiş olan, aynı çalışma ortamını paylaşan ve birden

fazla işverenin bulunduğu durumlarda işverenlerin birbirlerinin çalışanlarını

bilgilendirmesine yönelik bir düzenlemenin uygulamada sorun yaratabilme

ihtimaline karşı, “ve birbirlerinin çalışanları ile” ibaresinin çıkarılması

gerektiği,

İkinci fıkrasında düzenlenmiş olan, işverenler tarafından oluşturulmuş olan

ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin işleyişi de dikkate alınarak; organize

sanayi bölgeleri, alışveriş merkezleri gibi yapılanmalarda koordinasyon

görevinden öte bu birimleri oluşturma olanağının da sağlanması gerektiği,

–

Tasarının 19 uncu maddesinde;

ülkemizde iş kazaların çoğunlukla ellinin altında işçi çalıştıran işyerlerinde

meydana geldiği göz önünde bulundurularak iş sağlığı ve güvenliği

kurullarının bu tür işyerlerinde de oluşturulması gerektiği için birinci fıkrada

yer alan “elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu” ifadesinin madde metninden

çıkarılması gerektiği,

İkinci ve beşinci fıkraların; zaten asıl işveren-alt işveren ilişkisinde asıl

işverenin alt işverenin işçilerinden 4857 sayılı İş Kanununda da benimsendiği

üzere müteselsilen sorumlu olduğu ilkesinin var olması nedeniyle karışıklığa

sebep olmaması adına madde metninden çıkarılması gerektiği,

–

Tasarının 20 nci maddesinde;

Birinci fıkraya 4857 sayılı Kanun ve 5510 sayılı Kanun hükümleri uyarınca

Türk Silahlı Kuvvetlerinin işçi çalıştıran kurum ve kuruluşlarının denetiminin

halen Milli Savunma Bakanlığı iş müfettişlerince yapıldığı, söz konusu kurum

ve kuruluşların ülke güvenliğini de ilgilendirir nitelikte faaliyet göstermesi ve

güvenlik zafiyetlerinin ortaya çıkabilecek olması da göz önünde

bulundurularak; uygulamadaki sistemin devam ettirilmesi ekleme yapılması

gerektiği,

İkinci fıkrada, 4857 sayılı İş Kanununda inceleme yetkisinin iş müfettişlerine

ait olmasından dolayı uygulamada ikilik yaratmamak amacıyla “ inceleme”

ibaresinin madde metninden çıkarılması gerektiği,

–

Tasarının 21 inci maddesinde; işin durdurulması kararının; İş Kanununda işin

durdurulması ve işyerinin kapatılmasına ilişkin düzenlemeye benzer şekilde, iş sağlığı

ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili iki müfettiş, bir çalışan ve bir işveren

temsilcisi ile İl Müdüründen oluşan beş kişilik bir komisyon gibi çok taraflı bir

komisyon kararıyla verilmesinin daha uygun olduğu,

–

Tasarının 22 nci maddesinde;

Birinci fıkrada düzenlenmiş olan, yerine getirilmeyen her bir yükümlülük ve

ihlal için birden fazla ceza öngörmesi sebebiyle, işverene ihlalin çok üzerinde

idari para cezası yüklemesi ve işverenlerin çalıştırdığı işçilerinin işle ilgili

sağlık ve güvenliğini sağlama yükümlülüğün muğlak kalması nedeniyle

fıkranın madde metninden çıkarılması gerektiği,

On ikinci fıkrasında düzenlenmiş olan, öngörülen idari para cezasının

ulaşılmaya çalışılan amaca hizmet eder nitelikte olmaması ve işyerinde

araştırma yapmaya engel olma ile teftiş yapmaya engel olunması halindeki

yaptırımların aynı olmaması gerektiği için, “inceleme ve” ibaresinin

çıkarılması ve “8.000” ibaresinin “5.000” olarak değiştirilmesi,

Uygulanacak idari para cezalarının farklı ölçekteki işyerleri için aynı oranda

yük oluşturmayacağı dikkate alınarak, maddeye son fıkra olarak, “10’dan az

kişinin çalıştığı işyerlerinde bu maddede belirtilen idari para cezaları %50

indirimli olarak uygulanır.” cümlesinin eklenmesi gerektiği,

On dördüncü fıkrasının; büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan veya

hazırlamış olduğu güvenlik raporunu Bakanlık değerlendirmesine sunmaksızın

işyerini faaliyete geçiren işverene öngörülen idari para cezalarının fahiş oranlar

olması nedeniyle makul oranlara çekilmesi gerektiği,

Yönetmelik ile ceza öngörülmesinin Anayasa ve hukukun genel ilkelerinin suç

ve cezalara ilişkin ilkelerine aykırılık arz etmesi sebebiyle ikinci, dördüncü,

sekizinci, on birinci ve on beşinci fıkralarının madde metninden çıkarılması

gerektiği,

–

Tasarının 26 ncı maddesinde; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çıkarılacak olan çeşitli

yönetmeliklerde ilgili bakanlıklar ve işçi ve işveren sendikalarından oluşan sosyal

tarafların da görüşlerin alınması için ekleme yapılması gerektiği,

–

Tasarının 27 nci maddesinde; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası

Kanununun 83 üncü maddesine göre çıkarılan Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim

Tarifesinde öngörülen prim teşvikinde değişiklik yapılmak suretiyle; üçer yıllık iş

sağlığı ve güvenliği sicilleri dikkate alınarak kısa vadeli sigorta primlerinde çok

tehlikeli sınıftaki iş yerleri için yüzde iki, tehlikeli sınıftaki işyerleri için yüzde bir, az

tehlikeli sınıfta yer alanlar için ise 0.5 oranında prim indirimi sağlanarak iş sağlığı ve

güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi gerektiği,

–

Tasarının 28 inci maddesinde;

4857 sayılı İş Kanununun 85 inci maddesi kaldırılmakla birlikte yeni yasa

tasarısında bu madde hükümlerini karşılayacak benzeri bir hüküm

konulmadığı, 15 yaşını doldurmuş genç çalışanların ağır ve tehlikeli işlerde

çalıştırılabileceği konusunda tereddütlerin oluştuğu, 4857 sayılı Kanunun

kaldırılması düşünülen 85 inci maddesinin aynen korunması ve bu çerçevede

Tasarıya taşınmasının gerektiği,

Genç işçilerin işe alınmadan önceki sağlık muayene ve raporlarının, diğer ağır

ve tehlikeli işlerde çalıştırılacaklardan farklı hükümlere dayandırılması

gerektiği için; yürürlükten kaldırılan 4857 sayılı Kanunun 87 nci maddesi

yerine getirilen çalışanların sağlık gözetimine ilişkin düzenlemenin yetersiz

kaldığı,

Kadınların ve genç işçilerin ağır ve tehlikeli işlerde çalışmalarını düzenleyen

4857 sayılı İş Kanununun 85 inci maddesinin cezai hükümlerinin aynı

Kanunun 105 inci maddesinde düzenlenmiş olması ve Tasarı ile 4857 sayılı

Kanunun 105 ve 85 inci maddelerinin kaldırılması ve idari para cezalarının

düzenlendiği maddede bu boşluğu giderir nitelikte bir hükmün yer almadığı, bu

nedenle de ek düzenleme yapılması gerektiği,

–

Geçici 5 inci maddesinde; 20 Ocak 2004 tarih ve 25352 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanmış olan İş Güvenliği ile Görevli Mühendis veya Teknik Elemanların Görev,

Yetki ve Sorumlulukları ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik gereğince

sınav hakkı kazanmış olanların da eklenmesi gerektiği,

–

İş sağlığı ve güvenliği hizmetini sunacak kişilerin de eksikliği göz önünde

bulundurduğunda bu sayısal açıklığı telafi etmek için halen iş güvenliği uzmanlığı

yapanları değerlendirebilmek amacıyla, Bakanlıkça açılacak sınavda başarılı

olanlardan işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak en az sekiz yıl görev

yaptığını belgeleyenlere A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sertifikası, en az üç yıl görev

yaptığını belgeleyenlere B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sertifikası ve en az bir yıl

görev yaptığını belgeleyenlere C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanlığı Sertifikası

verilebileceğine ilişkin geçici madde eklenmesi gerektiği,

–

Tasarının 28 inci maddesinde; çalışanların sağlık ve güvenliklerinin sağlanması

hususunun aciliyeti ve ciddiyeti dikkate alınarak, Kanunun yürürlüğe giriş tarihi olarak

(b) bendindeki hükmün aynen korunarak diğer hükümler için yürürlüğe giriş tarihinin

altı aylık sürenin belirlenmesi gerektiği,

ifade edilmiştir.

Alt Komisyon toplantılarında bu görüşlere ilişkin hükümet tarafından;

Temel unsurların Kanun ile düzenlenip bunların uygulanması ve detaylarının

yönetmeliklere bırakılmasının uygun görüldüğü,

Tasarının amacının düzenlendiği 1 inci maddesinin mevcut haliyle kanun yapım

tekniğine uygun olarak genel ve öz bir anlam içerecek şekilde kapsamlı bir şekilde

düzenlendiği, bunun için detaylı bir “Amaç” maddesinin yazımının amaca hizmet

edemeyeceği,

Uluslararası uygulamalarda benimsendiği üzere ev hizmetlerinde çalışan kişilerin

statülerinin farklı olması ve işveren-işçi ilişkisinin bu kapsamda değerlendirilmesinin

mümkün olmaması nedeniyle Kanunun istisnası kapsamında sayıldığı,

İş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim vermeye yetkili eğitim kurumlarının teknik

altyapıya sahip kurumlar olması gerektiği ve rekabet ortamının korunması için Türk Ticaret

Kanununa göre faaliyet gösteren şirketlerin yetkilendirilmesinin uygun görüldüğü,

Kanun yazım tekniğine uyum sağlanması ve risklerden korunma ilkelerinin ayrı bir

maddede somutlaştırılmasının daha uygun olacağı,

İşin durdurulması durumunda işverene işçilere ücretlerini ödemek veya başka bir iş

vermek yoluyla oluşabilecek mağduriyetin önüne geçilebileceği,

“Çırak” ve “genç çalışan” kavramlarında; çırağın yaşı ile ilgili bir sınırlama

bulunmazken genç çalışanın yaş üzerinden tanımlandığı, bu nedenle iki kavramın aynı

durumu ifade etmediği,

5510 sayılı Kanunda “İş kazası” ve “meslek hastalığı” için; ödenecek tazminatı

belirlemeye yönelik detaylı bir tanımlamaya gidildiği,

Tasarının yasalaşması halinde kapsam dahiline alınacak olan işyerleri için ihtiyaç

duyulacak olan işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının tanınan hak ile karşılanacağı,

5510 sayılı Kanunun tazminat ve sigortacılık mantığıyla düzenlenmiş olması

nedeniyle söz konusu Kanun ile İş Sağlığı ve Güvenliği Tasarısının gerek kavramsal

tanımlamalar gerekse hükümler itibariyle birebir örtüşmesinin beklenemeyeceği,

Özellikle işe girişlerde hastalardan istenen sağlık raporları için bu tür işlemlerin

maliyetlerin çalışana yansıtılmaması için, sağlık kurulu raporu yerine işyeri hekiminin

vereceği raporun geçerli olacağı, bunun Tasarının önemli bir getirisi niteliğinde görüldüğü,

A ve B sınıfı uzman sayısının ihtiyacı karşılamayacağı için iki yıllık bir süre ile eksik

sayıdaki uzman sınıfının diğer sınıftaki uzman sayısı ile ikame edilmesi yoluyla iş güvenliği

uzman ihtiyacının giderileceği, iş yeri hekimi görevlendirilmesi için ise ihtiyacı karşılayacak

sayıda belgeye sahip hekimin mevcut olduğu,

Vergi adaleti ve eşit rekabetin temini açısından, ortak sağlık ve güvenlik birimleri

kurmak için Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş şirketlere olanak tanındığı,

Meslek hastalıklarının ve iş kazalarının bildirimi esası ile ülkemize henüz tespit

edilmemiş olan meslek hastalıklarının da sayısı dikkate alınarak tanı ve tespitinin

sağlanmasının hedeflendiği, yaşam kalitesi maluliyeti ile mesleki maluliyetin aynı olarak

görülmesinin uygulamada sorun oluşturduğu,

İşverenlere zorunlu istihdam külfeti yerine gerekli nitelik ve belgelere sahip olması

halinde kendisinin de işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanlığı yapabilmesine olanak

tanındığı,

Sanayi bölgeleri, iş merkezleri gibi aynı çalışma ortamını birden fazla işverenin

paylaşması durumunda; iş sağlığı ve güvenliği konusunda koordinasyondan öte istenen amaca

ulaşmak için ortak sağlık ve güvenlik birimi kurulabilmesinin mümkün olduğu,

Toksikoloji alanında ihtisas yapmış hekim sayısının ve gerekli donanıma sahip

hastanelerin sayısının azlığı dikkate alındığında her ilde meslek hastalığı polikliniklerinin

kurulmasının mümkün olamayacağı, günümüzde seksenden fazla üniversite hastanesi ve

araştırma hastanesine meslek hastalığı tanısı koyma yetkisinin verildiği, soruna poliklinik

kurmaktan ziyade hekim ve hastanelerin altyapılarının güçlendirilmesi yoluyla çözüm

bulunabileceği,

Meslek hastalığı ön tanısı koyan sağlık hizmet sunucusunun işverene de bildirimde

bulunması gerektiği,

Tasarının yasalaşması halinde, kapsam dahiline alınacak olan 1,400.000 işyeri için

9500 iş güvenliği uzmanına ihtiyaç duyulacağı; halihazırda belge sahibi 6500 iş güvenliği

uzmanının bulunduğu, 3500 iş güvenliği uzmanının ise belgelerinin geçerliliğini yitirmiş

olmasına rağmen Tasarı ile tanınan sınav hakkı sayesinde söz konusu açığın kapanmasının

sağlanacağı,

A ve B sınıfı uzman sayısının ihtiyacı karşılamayacağı için iki yıllık bir süre ile eksik

sayıdaki uzman sınıfının diğer sınıftaki uzman sayısı ile ikame edilmesi yoluyla iş güvenliği

uzman ihtiyacının giderileceği, iş yeri hekimi görevlendirilmesi için ise ihtiyacı karşılayacak

sayıda belgeye sahip hekimin mevcut olduğu,

ifade edilmiştir.

Yukarıda özetlenen görüşmelerin ardından maddelerin görüşülmesini geçilmiş ve

Tasarının;

1 inci maddesi aynen,

2 nci maddesi; 3 üncü madde içerik itibariyle bu madde ile bağlantılı olması nedeniyle

birleştirilmesini teminen bu maddeye ikinci fıkra olarak eklenirken; Türk Silahlı

Kuvvetleri faaliyetlerinden “fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri askeri

işyerleri”nde yürütülen faaliyetlerin askeri nitelikte kendine özgü faaliyetlerden

değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle askeri işyerlerindeki faaliyetlerin istisna kapsamı

dışına çıkarılmasını sağlamak amacıyla (a) bendine ifade eklenmesi ve ayrıca

maddenin kanun yazım tekniğine uygun olarak yeniden düzenlenmesi suretiyle

değiştirilerek,

3 üncü maddesi; 2 nci madde ile birleştirilmesi nedeniyle Tasarı metninden

çıkartılmak suretiyle,

4 üncü maddesinin birinci fıkrasının;

2 nci maddesindeki tanımla uyumlaştırmayı sağlamak amacıyla “müesseseleri”

şeklinde değiştirilmesi,

(d) bendindeki “Genel Müdürlük” kavramının, Tasarıda sadece bir kez

kullanılması nedeniyle tanımlardan çıkartılması,

(g) bendinde tanımlanan “İş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi”

kavramında, kullanımda kolaylık sağlamak amacıyla sadeleştirmek için “İş

sağlığı ve güvenliği” ifadesinin çıkartılması, ayrıca 16 ncı maddenin birinci

fıkrasında belirtilen fonksiyonların tanım kısmına taşınması suretiyle,

(j) bendinden sonra gelmek üzere, kanun içerisinde kullanımı kolaylaştırmak

ve yanlış anlaşılmaları önlemek amacıyla İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyini

ifade etmek üzere “Konsey”, iş sağlığı ve güvenliği kurulunu ifade etmek

üzere “Kurul” kavramlarının ayrı bentler olarak eklenmesi,

(ö) bendinde geçen “Sağlık ve güvenlik destek elemanı” kavramında,

kullanımda kolaylık sağlamak amacıyla sadeleştirmek için “Sağlık ve

güvenlik” ifadesinin çıkartılması,

(r) bendinde tanım kısmında geçen “az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli

olarak belirlenen ve işyerinin yer aldığı” ifadesinin, Tasarının 6 ncı

maddesinde de tehlike sınıflarının neler olduğuna değinilmesi dikkate alınarak,

“ işyeri için belirlenen” şeklinde değiştirilerek,

Yukarıda belirtilen kavram değişiklikleri ile yeni kavramların eklenmesi

nedeniyle, tanımların harf sırası itibariyle sıralanması dikkate alınarak, bent

harflerinin yeniden düzenlenerek,

Ayrıca işveren vekilinin, Tasarıda belirtilen yetki ve sorumlulukları işveren ile

müteselsilen paylaşması ve bu kapsamda metinde “işveren veya işveren vekili”

ifadesinin çok tekrarlanmasının kanun yazım tekniği ile çeliştiğinin ifade edilmesi

üzerine; Tasarı içerisinde geçen “işveren vekili” ifadelerinin çıkartılması ve bunun

yerine Tanımlar maddesinin sonuna “işveren vekilinin, bu Kanunun uygulanması

bakımından işveren sayılacağına” ilişkin yeni bir fıkranın eklenmesi suretiyle 3

üncü madde olarak,

5 inci maddesi;

İçeriği itibariyle Direktif çerçevesinde değerlendirildiğinde ayrı maddede

düzenlenmesi gereken iki konuyu içermesi nedeniyle bölünmesi gerektiğinin

ifade edilmesi üzerine, risklerden korunma ilkelerini düzenleyen ikinci fıkranın

çıkartılması,

Birinci ve üçüncü fıkraların birleştirilmesi ve bu sırada;

Birinci fıkranın (b) bendinde geçen “çalışanların sağlık ve güvenliğini

sağlamak için” ifadesinin gereksiz tekrar haline gelmesi nedeniyle

çıkartılması,

Birinci fıkranın (c) bendine, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini sadece

izlemek ve denetlemenin, aksaklıkların giderilmesi sağlanamadığı

sürece yetersiz ve anlamsız kalacağının ifade edilmesi üzerine,

“uygunsuzlukların giderilmesi” görevinin de eklenmesi,

Üçüncü fıkranın (a) bendinde geçen “İş sağlığı ve güvenliği yönünden”

ifadesinin gereksiz tekrarı önlemek amacıyla çıkartılması,

İçeriği belirtildiği için ayrıca atıf yapmaya gerek olmadığının belirtilmesi

üzerine, dördüncü ve beşinci fıkrada geçen atıfların çıkartılması,

Yukarıda belirtilenler çerçevesinde kanun yazım tekniğine uygun olarak

yeniden düzenlenmek suretiyle 4 üncü madde olarak,

İşverenin yükümlülüklerini yerine getirirken göz önünde bulunduracağı ilkelerin ayrı

bir maddede düzenlenmesinin benimsenmesi üzerine, 5 inci maddenin ikinci

fıkrasında yer alan hususların “Risklerden korunma ilkeleri” başlıklı 5 inci madde

olarak Tasarıya eklenmesi suretiyle,

6 ncı maddesi;

Birinci fıkranın ilk cümlesinde geçen iş güvenliği uzmanlarının sahip olmaları

gereken belgelere ilişkin kısmın ilgili maddeye taşınmak üzere çıkartılması ve

yedinci fıkranın da sadeleştirilerek eklenmesi suretiyle oluşturulan metin,

birinci fıkra (a) bendi olmak üzere,

Üçüncü fıkrada yer alan “eğitim” ifadesinin, iş sağlığı ve güvenliği hizmeti

sunacakların zaten belli bir eğitimden geçerek hizmet sunabilir hale gelecekleri

ve ayrıca bunların eğitilmeleri konusunda işverene ayrıca sorumluluk

yüklemeye ihtiyaç olmadığı gerekçesiyle çıkartılması suretiyle oluşturulan

metin, birinci fıkra (b) bendi olmak üzere,

Dördüncü fıkra, hizmet verenlerin kendi aralarındaki koordinasyona ilişkin

yükümlülüğün ilgili maddeye taşınmak üzere çıkartılması suretiyle oluşturulan

metin, birinci fıkra (c) bendi olarak,

Altıncı fıkra, birinci fıkra (d) olmak üzere,

Kamu kurum ve kuruluşlarının Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli

kuruluşlardan alabilecekleri hizmetin kapsamını genişletmek ve “iş sağlığı

hizmeti-iş güvenliği hizmeti” ayrımını ortadan kaldırmak amacıyla “iş

güvenliği hizmeti”nin eklenmesi, diğer taraftan iş sağlığı ve güvenliği

hizmetini satın almak durumundaki kamu kurum ve kuruluşlarına doğrudan

Sağlık Bakanlığından hizmet alma veya özel sektörden 4734 sayılı Kanun

çerçevesinde hizmet satın alma yöntemleri arasında tercih imkânı sağlayarak

eşitlik ve adaletin sağlanması amacıyla birinci fıkranın son iki cümlesi

değiştirilmek suretiyle oluşturulan metin ikinci fıkra olarak,

Beşinci fıkrada geçen “işveren vekili”nin, Tanımlar maddesine eklenen fıkra

nedeniyle çıkartılması suretiyle oluşturulan metin, birinci fıkranın (ç) bendi

olmak üzere,

İkinci, sekizinci ve dokuzuncu fıkraların işyeri hekimi ve iş güvenliği

uzmanları ile ilgili olmaları, onuncu fıkranın ise yönetmeliklerle ilgili olması

nedeniyle ilgili maddeye taşınmak üzere madde metinden çıkartılarak,

On birinci fıkranın destek sağlanması hakkında, on iki ve on üçüncü fıkraların

ise tehlike sınıflarının belirlenmesi hakkında ayrı birer madde haline

getirilmesini teminen madde metinden çıkartılarak,

İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri için destekleyici nitelikte özel düzenleme yapabilme

yetkisine ilişkin 6 ncı maddenin on birinci fıkrasında yer alan düzenlemenin, ayrı bir

madde haline getirilmesinin benimsenmesi üzerine; destekten faydalanabilecek

işyerleri arasına tehlikeli sınıfta yer alanlar da eklenerek, kanun yazım tekniğine

uygun olarak oluşturulan maddenin, “İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin

desteklenmesi “ başlıklı 7 nci madde olarak eklenmesi suretiyle,

7 nci maddesi;

İkinci fıkrada geçen “Bakanlığın ilgili birimi” ifadesinin “Bakanlığın yetkili

birimi” şeklinde değiştirilmesi,

Ölümlü iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesi halinde, ihmali

tespit edilenlerin meslek yönünden de yaptırıma tabi tutulmalarının gerekliliği

ifade edilmiş ve bunun üzerine yetki belgelerinin askıya alınacağına ilişkin

fıkranın dördüncü fıkra olarak eklenmesi,

6 ncı maddenin birinci fıkrasında yer alan iş güvenliği uzmanlarının sahip

olması gereken belge türüne ilişkin ifadelerin taşınması ve ayrıca iş güvenliği

uzmanları için, temel formasyonlarıyla ilişkili olarak sektör bazlı

regülasyonlara gelecekte imkan tanımak amacıyla eklenen cümle ile

oluşturulan fıkranın beşinci fıkra olarak eklenmesi,

6 ncı maddenin ikinci fıkrasının, geçen atıf kaldırılarak altıncı fıkra olarak

eklenmesi,

6 ncı maddenin sekizinci fıkrasının, ek iş olarak işyeri hekimliği veya işyeri

uzmanlığı yapan kamu görevlilerine yapılacak ilave ödemenin tutarı

hesaplanırken kullanılacak gösterge rakamı 150’den 250’ye çıkartılarak

yedinci fıkra olarak eklenmesi,

6 ncı maddenin dokuzuncu fıkrasının aynen sekizinci fıkra olarak eklenmesi,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 8 inci

madde olarak,

Tehlike sınıflarının belirlenmesine ilişkin 6 ncı maddenin on iki ve on üçüncü

fıkralarının ayrı madde haline getirilmesi ve bu sırada tehlike sınıflarının

belirlenmesinde halen uygulanmakta olan komisyon sisteminin devam ettirilebilmesi

amacıyla; on ikinci fıkranın son kısmının “İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün

başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda

Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.” şeklinde değiştirilmesi ve on üçüncü

fıkranın ikinci fıkra haline getirilmesi suretiyle oluşturulan maddenin, “Tehlike

sınıflarının belirlenmesi” başlığıyla 9 uncu madde olarak eklenmesi suretiyle,

8 inci maddesi;

Birinci fıkraya, kanun yazım tekniğine uygunluğun sağlanması amacıyla,

üçüncü ve dördüncü fıkralarda sayılan risk değerlendirmesi sırasında dikkate

alınacak hususların bentler halinde sayıldığı cümlenin, “özürlü” kavramı

“engelli” şeklinde değiştirilerek eklenmesi,

İkinci fıkrada, risk değerlendirme sürecinde ve sonrasında yapılacakların

tümünden işverenin sorumlu tutulduğu uluslararası standartlarla uyumlu

sistemde, aldığı kararların gereğini yapmayan bir işveren algısının kabul

edilemeyeceği ve bu nedenle de aldığı kararları uygulamasına ilişkin ayrıca

hüküm koymanın gerekli olmadığı dikkate alınarak; işveren için sadece

“belirleme” yetkisinin verilmesinin, belirlediklerini yerine getirmeyi de

kapsayacağı gerekçesiyle, tekrarları ortadan kaldırmak ve kanun yazım

tekniğine uygunluğu sağlamak amacıyla “uygular,” ifadesine kadarki kısmın

yeniden düzenlenmesi ve ayrıca işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği tedbirleriyle

çalışma şekilleri ve üretim yöntemlerinin taşıması gereken niteliklere ayrı bir

fıkrada yer vermek gerekçesiyle geri kalan kısmın fıkradan çıkartılması,

İkinci fıkranın ikinci kısmının üçüncü fıkra haline getirilmesi,

Beşinci fıkranın dördüncü fıkra haline getirilmesi,

Altıncı, yedinci ve sekizinci fıkraların ilgili maddelere taşınmak üzere madde

metinden çıkartılması

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 10 uncu

madde olarak,

9 uncu maddesi;

Birinci fıkra (b) bendinin ilk cümleden sonra bölünmesi suretiyle oluşturulan

bendin, (c) bendi olarak eklenmesi ve bent numaralarının bu çerçevede teselsül

ettirilmesi,

İkinci, üçüncü ve dördüncü fıkraların tahliye ile ilgili ayrı bir maddede

düzenlenmek üzere ve bu nedenle de madde başlığından “kişilerin tahliyesi”

ifadesinin çıkartılması,

Beşinci fıkranın yönetmeliklerle ilgili maddeye taşınmak üzere çıkartılması

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 11 inci

madde olarak

Tehlike durumunda tahliyeye ilişkin 9 uncu maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü

fıkranın ayrı bir madde altında düzenlenmesinin benimsenmesi üzerine; ikinci ve

üçüncü fıkranın birbirini tamamlayan hükümler içermesi dikkate alınarak tek bir fıkra

haline getirilmesi, ayrıca dördüncü fıkranın sonunda geçen “ihmal ve dikkatsiz

davranışları” ifadesindeki “ve”nin, sadece bu niteliklerden birinin dahi bulunması

halinde sorumsuzluğu sağlayabilmek amacıyla “veya”ya çevrilmesi suretiyle

oluşturulan maddenin, “Tahliye” başlığıyla 12 nci madde olarak eklenmesi suretiyle,

10 uncu maddesi;

Tanımlar maddesine eklenen “Kurul” kavramı, kavram değişiklikleri ile

işveren vekilinin sorumluluğuna ilişkin fıkra çerçevesinde gerekli

düzeltmelerin yapılması,

İkinci fıkranın ilk cümlesinde geçen “gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbiri”

ifadesinin daha kapsamlı bir anlama kavuşturmak amacıyla “gerekli tedbirler”

şeklinde değiştirilmesi,

Üçüncü fıkrada güvenli yerin düzenlendiği maddeye yapılan atfın çıkartılması,

Beşinci fıkrada işin durdurulmasına işin durdurulmasına ilişkin maddeye

yapılan atfın düzeltilmesi,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 13 üncü

madde olarak,

11 inci maddesi;

Birinci fıkranın kanun yazım tekniğine uygun olarak düzenlenmesi,

Özellikle meslek hastalıklarının sigorta sistemi ile bağlantılı algılanması

nedeniyle, ülkemizde tanı koyma ve istatistiki veri oluşturma konularında ciddi

sıkıntıların yaşandığının ifade edilmesi üzerine; ikinci fıkrada 5510 sayılı

Kanuna yapılan atfın çıkartılması ve işverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna

bildirimde bulunacağı sürenin, başlama tarihi de belirtilmek kaydıyla ile üç iş

günü olarak düzenlenmesi,

Sigortacılık çerçevesinde maluliyet sebebi sayılan meslek hastalığının tespit

sürecinin gerekli donanıma sahip olan sağlık kurumlarında işlemeye başlaması

için, ön tanı konulması halinde Sosyal Güvenlik Kurumunca yetkilendirilen

sağlık hizmet sunucularına sevk edilmesini zorunlu hale getiren düzenlemenin

üçüncü fıkra olarak eklenmesi,

Üçüncü fıkrada geçen “sağlık kuruluşları” ifadesinin 5510 sayılı Kanuna

paralel şekilde sağlık hizmet sunucuları olarak değiştirilmesi, ön tanının işyeri

hekimi veya diğer sağlık hizmet sunucuları tarafından gerçekleştirilmesi

nedeniyle “veya şüphelendikleri” ifadesinin çıkartılması

Dördüncü fıkrada, sayılan konular yerine maddeye ilişkin usul ve esasların

Bakanlıkça belirlenmesini sağlayacak şekilde değişiklik yapılması,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 14 üncü

madde olarak

12 nci maddesi;

Birinci fıkranın kanun yazım tekniğine uygun olarak düzenlenmesi,

Üçüncü fıkrada geçen “sağlık ve güvenlik birimi” kavramının Tanımlar

maddesi çerçevesinde düzeltilmesi ve ardında işyeri dışında sağlık raporunun

alınabileceği yer olan “ortak sağlık ve güvenlik birimi”nin eklenmesi,

Beşinci fıkrada bilgi güvenliğini ihlal eden işyeri hekimine uygulanacak

yaptırımın çok ağır olduğunun ifade edilmesi üzerine ikinci cümlenin metinden

çıkartılması,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 15 inci

madde olarak,

13 üncü maddesi bilgilendirme ve eğitime ilişkin düzenlemelerin ayrı maddelerde yer

almasının benimsenmesi üzerine;

Birinci fıkranın kanun yazım tekniğine uygun olarak düzenlenmesi,

İkinci fıkrada eğitimle ilgili olan (b) bendinin ikinci kısmı ile (ç) bendinin

çıkarılması ve ayrıca Tanımlar maddesinde değiştirilen kavramlar ve yeni

madde numaraları çerçevesinde düzenlenmesi,

Diğer fıkraların eğitim ve yönetmeliklerle ilgili olmaları nedeniyle ilgili

maddeye taşınmak üzere çıkartılması,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 16 inci

madde olarak,

Eğitime ilişkin düzenlemelerin ayrı bir maddede yer almasının benimsenmesi üzerine

13 üncü maddenin;

Üçüncü fıkrası aynen,

Dördüncü fıkranın Tanımlardaki kavram değişikliği dikkate alınarak

değiştirilmesi,

Beşinci fıkrası mesleki eğitim alınması gereken işlerin netleştirilmesi amacıyla

“tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan” ifadesinin eklenmesi,

Altıncı fıkrada verilecek eğitimin “ilave” olduğunu netleştirmek amacıyla

“ilgili” ifadesinden sonra eklenmesi,

İkinci fıkradan çıkartılanların ayrı fıkralar olarak eklenmesi,

Yedinci fıkrası aynen,

Yukarıda sayılanlar çerçevesinde oluşturulan maddenin, “Çalışanların eğitimi”

başlığıyla 17 nci madde olarak eklenmesi suretiyle,

14 üncü maddesi,

Görüş alma veya katılımın sağlanması konusundaki işveren yükümlülükleri

yerine getirilirken, birden fazla çalışan temsilcisinin bulunduğu işyerlerinde

çalışan temsilcileri nezdinde yürütülmesinin uygulanabilirliği artıracağı

gerekçesiyle; birinci ve ikinci fıkranın birleştirilerek kanun yazım tekniğine

uygun olarak yeniden düzenlenmesi,

Üçüncü fıkra kanun yazım tekniğine uygun olarak düzenlenirken, uygulamada

karşılaşılabilecek tereddütleri gidermek amacıyla; (b) bendinde “tedbirlerin”

ifadesinden önce “ve önleyici” ifadesinin, “ekipmanın” ifadesinden önce de

“donanım ve” ifadesinin eklenmesi,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 18 nci

madde olarak,

15 inci maddesi; kanun yazım tekniğine uygun olarak düzenlenerek 19 uncu madde

olarak,

16 ncı maddesi, çalışan temsilcisinin; sayısı konusunda 2821 sayılı Kanunun 34 üncü

maddesi ile paralelliğin sağlanması, tercihen çalışanlar arasında yapılacak seçimle

belirlenmeleri ve mümkün olmadığı taktirde atanmalarının sağlanması gerekçeleriyle;

Başlığının Tanımlar maddesindeki kavram değişikliği nedeniyle düzeltilmesi,

Birinci fıkranın Tanımlar maddesindeki çalışan temsilcisi tanımının

genişletilmesi nedeniyle, görevlendirilme usulüne ilişkin kısım hariç

çıkartılması,

İkinci fıkrasında çalışan temsilcisi sayısının tespitinde 250 çalışanın eşik

olmaktan çıkartılması ve teselsül ettirilirken 2000 çalışan eşiğinin eklenmesi,

ayrıca dengeli dağılıma ilişkin üçüncü fıkra ile birleştirilirken çalışan

temsilcisinin belirlenmesinde tercihen seçim yönteminin uygulanması için

birinci fıkra olarak yeniden düzenlenmesi,

İkinci fıkranın son cümlesinin ikinci fıkra olarak düzenlenmesi,

Dördüncü fıkrası aynen üçüncü fıkra olarak, beşinci fıkrası Tanımlar

maddesindeki kavram değişiklikleri çerçevesinde düzeltilerek, altıncı fıkrası

kullanılan kavramların yeterli olması nedeniyle yapılan atıfların çıkartılması,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 20 nci

madde olarak,

17 nci maddesi; Devlet Personel Başkanlığının Bakanlığın ilgili kuruluşu olması,

Konseyin yapısı dikkate alındığında Kalkınma Bakanlığının da katılmasının

gerekliliği, Sağlık Bakanlığı genel müdür seviyesinde temsil edilirken ayrıca Halk

Sağlığı Kurumundan temsilci bulunmasına gerek olmadığı, karar alım sürecinde

etkinliği sağlamak amacıyla çekimser oy kullanımının yasaklanması, iş sağlığı ve

güvenliği konusunda birikimli kuruluşlardan katılacak temsilcinin belirlenmesi için

sürecin Genel Müdürün teklifiyle başlatılmasının ve ayrıca bu temsilcilerin sayısının

artırılması gerektiği gerekçeleriyle;

Birinci fıkra kavramın tanımlanması nedeniyle düzeltilerek,

İkinci fıkrası; (a) bendine Devlet Personel Başkanlığından bir başkan

yardımcısının eklenmesi, (b) bendine Kalkınma Bakanlığının “Mili Eğitim”den

önce eklenmesi, (c) bendinde Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun çıkartılması,

(ç) bendinde “konfederasyon” ifadesinin “üst kuruluş” ile değiştirilmesi,

Üçüncü fıkrası ilk cümlesinin ikinci fıkraya taşınması ve sonuna çekimser oy

kullanılamayacağına ilişkin cümlenin eklenmesi,

Dördüncü fıkrası, Tanımlardan “Genel Müdürlük” kavramının çıkartılması

nedeniyle, gerekli düzeltmenin yapılması,

Beşinci fıkranın ilk cümlesinin belirtilen gerekçelerde dikkate alınarak

Konseyin oluşumuna ilişkin fıkraya bent olarak taşınması, üçüncü cümlesinin

ise ihtiyaca bağlı üyenin seçim sürecinin her zaman başlatılabileceği dikkate

alınarak çıkartılması ve üye sayısının ikiye çıkartılması,

Diğer fıkralar aynen,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 21 nci

madde olarak,

18 inci maddesi; birinci fıkranın kanun yazım tekniğine uygun olarak düzeltilmesi,

ikinci fıkranın sonuna birden fazla işyerinin bulunduğu ve iş kazası meydana

geldiğinde bütünleşik yapıda yer alanların tümünün etkilendiği yerlerde

koordinasyonla görevli yönetimin etkinleştirilmesi amacıyla; diğerlerini belirli

tehlikeler konusunda gerekli tedbirlerin alınması için “uyarma” ve uyarıların dikkate

alınmaması halinde Bakanlığa “bildirme” yetkisinin tanınmasına ilişkin cümlenin

eklenmesi ile iş sağlığı ve güvenliği kurulu hakkındaki maddeden sonraya taşınmak

suretiyle 23 üncü madde olarak,

19 uncu maddesi; Tanımlar maddesinde değiştirilen kavramlar çerçevesinde metnin

uyumlaştırılması ve 4857 sayılı Kanunun asıl işveren-alt işveren ilişkisine hükümleri

de dikkate alınarak;

Birinci fıkranın kanun yazım tekniğine uygun olarak düzenlenmesi,

İkinci, dördüncü ve beşinci fıkraların, asıl işverence kurul oluşturulmakla

birlikte alt işverenin işyerinde kurulunun bulunmadığı durumun da eklenmesi

kaydıyla, tek bir fıkra altında bentler halinde düzenlenmesi,

Üçüncü fıkranın aynen, altıncı fıkranın yönetmeliklerle ilgili maddeye

taşınmak üzere çıkartılması,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenmek suretiyle 22 nci

madde olarak,

20 nci maddesi; birinci fıkrada geçen “idari para cezası hükümleri ile birlikte”

ifadesinin yanlış anlaşılmalara yol açabileceğinin ifade edilmesi üzerine bu ibare ile

kastedilen “107 nci” madde olarak değiştirilmesi, ikinci fıkra kapsamında

görevlendirileceklere denetim elemanları ile aynı tutarda gündelik ödenmesini teminen

fıkra eklenmesi suretiyle düzenlenerek 24 üncü madde olarak,

21 inci maddesi; kanun yazım tekniğine uygun hale getirmek ve 8 inci maddenin

altıncı fıkrasının taşınması amacıyla yeniden düzenlenerek 25 inci madde olarak,

22 nci maddesi, cezaların caydırıcılığını artırmak amacıyla ceza miktarlarının

yükseltilmesi ve birden fazla işyerinin bulunduğu işyerlerinde yönetimin uyarılarına

riayet etmeyenler için idari para cezası eklenmesi amacıyla, değişen madde numaraları

ile Tasarı metninden işveren vekilinin çıkartılmasının benimsenmesi dikkate alınarak,

kanun yazım tekniğine uygun olarak yeniden düzenlenmek suretiyle 26 ncı madde

olarak,

23 üncü maddesi, e-Devlet uygulamaları ile elektronik ortamda iş ve işlemlerin

takibine iş sağlığı ve güvenliği alanında da imkan sağalamak için Bakanlığın

yetkilendirilmesine ilişkin fıkranın eklenmesi suretiyle 27 nci madde olarak,

24 üncü maddesi, mesleğini icra edebilme yeteneğini kaybetmemekle birlikte alkollü

içki almış olanların da yasak kapsamında değerlendirebileceğine ilişkin endişelerin

dile getirilmesi ve uygulamada istikrar kazanmış 4857 sayılı Kanunun 84 üncü

maddesinin aynen taşınmasının daha uygun olacağı gerekçesiyle; birinci fıkrada geçen

“alkollü içki” ifadesinin “sarhoş” olarak değiştirilmesi, üçüncü fıkranın kanun yazım

tekniğine uygun olarak düzenlenmesi ve son olarak madde başlığının daha kapsamlı

bir ifade olan “bağımlılık yapan maddeleri kullanma yasağı” şeklinde değiştirilmesi

suretiyle 28 inci madde olarak,

25 inci maddesi, birinci ve ikinci fıkraların kanun yazım tekniğine uygun olarak

düzenlenmesi ve üçüncü fıkranın yönetmelikle ilgili maddeye taşınmak üzere

çıkartılması suretiyle 29 uncu madde olarak,

26 ncı maddesi, Tasarı içerisinde yönetmelikle belirleneceği belirtilenlerin aynı madde

altında toplanmasının benimsenmesi nedeniyle kanun yazım tekniğine uygun olarak

yeniden düzenlenmek suretiyle 30 uncu madde olarak,

İş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunanlar ile eğitim kurumlarının yetkilendirilmeleri ve

belgeleri için ödemeleri gereken bedel, ihlal edilen kurallar nedeniyle verilen

derecelendirilmiş ihtarların puanlandırılması çerçevesinde uygulanacak askıya alma ve

iptal yaptırımları hakkında Bakanlığa yetki verilmesine ilişkin maddenin, 31 inci

madde olarak eklenmesi suretiyle,

27 nci maddesi, değiştirmeye veya yürürlükten kaldırmaya ilişkin hükümlerin ayrı

maddelerde düzenlenmesinin benimsenmesi üzerine madde başlığından “ve

yürürlükten kaldırılan” ifadesi ile madde metninden ikinci fıkranın çıkartılması, 24

üncü maddede yapılan değişiklik dikkate alınarak birinci fıkranın (b) bendinde geçen

“alkollü içki” ifadesinin “sarhoş” şeklinde değiştirilmesi ve ayrıca 4857 sayılı

Kanunun 85 inci maddesinin yürürlükte kaldırılması nedeniyle çocuk işçiliğinin

önünün açıldığına ilişkin tereddütlerin oluşması dikkate alınarak 71 inci maddeye 16-

18 yaşlar arasındaki gençlerin çalışabilecekleri işlerin Bakanlıkça belirlenmesi

amacıyla ifade eklenmesine ilişkin bendin eklenmesi suretiyle 32 nci madde olarak,

Devlet Memurları Kanununun 150 nci maddesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik

Bakanlığında görev yapan iş teftişiyle görevli müfettişlerinden belli şartları taşıyanlara

verilen “İş Başmüfettişi” unvanının, 190 sayılı KHK’nın eki cetvellerde “Baş İş

Müfettişi” olarak geçmesi nedeniyle mevzuatta oluşan uyumsuzluğun giderilmesi

amacıyla, tümünün terminolojik olarak daha doğru bir ifade olan “İş Başmüfettişi”ne

dönüştürülmesine ilişkin maddenin, 33 üncü madde olarak eklenmesi suretiyle,

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin kontrol ve denetiminde etkinliği sağlamak

amacıyla ihtiyaç duyulan uzman personeli temin amacıyla 130 uzman yardımcısı, 120

uzman kadrosunun ihdas edilmesine ilişkin maddenin, 34 üncü madde olarak

eklenmesi suretiyle,

İş sağlığı ve güvenliği alanında 1969 yılından günümüze bir çok hizmeti yerine getiren

İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü Müdürlüğünün yönetim kadro yapısının

güçlendirilmesi amacıyla; idari unvanların değiştirilmesine ve müdür yardımcısı

sayısının üçe çıkartılmasına ilişkin maddenin 35 inci madde olarak eklenmesi

suretiyle,

İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü Müdürlüğü ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve

Araştırma Merkezi yöneticilerinin özlük haklarında ihtiyaç duyulan iyileştirmenin

yapılması amacıyla; 657 sayılı Kanun ekindeki cetvellerde değişiklik yapılmasına

ilişkin maddenin, 36 ncı madde olarak eklenmesi suretiyle,

Yaşamın ayrılmaz parçası olan iş sağlığı ve güvenliği, sosyal güvenlik ile çalışma

ilişkilerinin gereği gibi yürütülebilmesi için bireylerin bilinçlendirilmesinin ve

farkındalığın artırılmasının büyük önem arz ettiğinin ifade edilmesi üzerine; ulusal,

bölgesel ve yerel yayın yapan özel televizyon kuruluşları ve radyolara yayın

zorunluluğu getirilmesi hakkındaki maddenin 3146 sayılı Kanuna eklenmesine ilişkin

çerçeve maddenin 37 inci madde olarak eklenmesi suretiyle,

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ile İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü

Müdürlüğünde istihdam edilen hekimler ile diğer sağlık personelinin mali haklarının,

diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapanlar ile eşitlenmesini sağlamak üzere;

3146 sayılı Kanuna “Tabip Ücretlerinin Eşitlenmesi” başlıklı bir madde eklenmesi

hakkındaki maddenin 38 inci madde olarak eklenmesi suretiyle,

Yürürlükten kaldırmaya ilişkin 27 inci maddenin ikinci fıkrasının; kanun yazım

tekniğine uygun olarak düzenlenmesi ve ayrıca birinci fıkra (c) bendinin sonunda yer

alan 4857 sayılı Kanunun 104 üncü maddesindeki ibareyi yürürlükten kaldıran kısmın

çıkartılması suretiyle oluşturulan maddenin, 39 uncu madde olarak eklenmesi

suretiyle,

Geçici 1 inci maddesi aynen,

Geçici 2 nci maddesi aynen,

Geçici 3 üncü maddesi aynen,

Geçici 4 üncü maddesi, Tasarıda değişen madde numaralı nedeniyle “Bu Kanunun 6

ncı maddesinin birinci fıkrasında belirtilen” ifadesinin “Bu Kanunun 8 inci

maddesinde belirtilen” şeklinde değiştirilmesi suretiyle,

Geçici 5 inci maddesi, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesinde

günümüze kadar mer’i mevzuat çerçevesinde faaliyet yürüten işyeri hemşirelerinin de

kazanılmış haklarının korunması gerekçesiyle “iş güvenliği uzmanlığı” ifadesinden

sonra gelmek üzere “ve işyeri hemşiresi” ifadesinin eklenmesi ve ayrıca günümüze

kadar ihtar ve puanlamaya konu olan eğitim kurumları ile ortak sağlık ve güvenlik

hizmet birimleri hakkında yapılan işlemlerin geçerliliğini korumasını sağlamak

amacıyla fıkra eklenmesi suretiyle değiştirilerek,

1/7/2006 tarihli ve 5538 sayılı Kanunun 18 inci maddesi ile 4857 sayılı Kanunun 81

inci maddesine eklenen fıkra ile kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan hekimlere,

gerekli eğitimleri almaları şartıyla aslî görevleri kapsamında iş yeri hekimliği yapma

imkanının tanındığı, bu çerçevede yürütülen hizmetler karşılığında ücret ödemesi

yapılmasına rağmen söz konusu ödemeler için kanunda herhangi bir hükme yer

verilmediği ve bu nedenle de ödeme yapanların mali sorumluluklarının tartışıldığının

ifade edilmesi üzerine; Anayasa’nın 18 ve 55 inci maddeleri çerçevesinde alınan

hizmet karşısında yapılan ödemeler nedeniyle, ödemeyi yapan kamu görevlileri

hakkında idari ve mali sorumluluğa ilişkin işlem yapılmasını önlemeye ilişkin

maddenin, Geçici 6 ncı madde olarak eklenmesi suretiyle,

Mevzuatta uyumlaştırma amacıyla kadro unvanları değişen “Baş İş Müfettişleri”nin

kanunla “İş Başmüfettişi” unvanlı kadrolara atanmalarına ilişkin maddenin, Geçici 7

nci madde olarak eklenmesi suretiyle,

İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü Müdürlüğünde halen görev yapmakta olan

yöneticilerin kadro unvanlarında yapılan değişiklik nedeniyle atama durumlarına

ilişkin maddenin, Geçici 8 inci madde olarak eklenmesi suretiyle,

28 inci maddesi birinci fıkrasının,

Tasarının 6 ncı maddesinin bölünerek 6,7 ve 8 inci madde haline gelmesi

nedeniyle (a) bendinde geçen “6 ncı maddesi” ifadesinin 6, 7 ve 8 inci

maddeleri” şeklinde düzeltilmesi, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde geçiş

sürecini hızlandırmak amacıyla ikinci alt bentte yer alan “Tehlikeli” ifadesinin

birinci alt bende taşınması,

Tasarıya sonradan eklenen belgelendirme, ihtar ve iptaller, müfettişlerin kadro

dönüşümü, yeni iş sağlığı ve güvenliği uzmanı kadro ihdası, İş Sağlığı ve

Güvenliği Enstitü Müdürlüğünün idari kadrosuna ilişkin değişiklik ve

iyileştirmeler, yayın zorunluluğu ile tabip ücretlerinde iyileştirmelere ilişkin

çerçeve maddeler ile bunlarla bağlantılı geçici 6,7 ve 8 inci maddelerin yayımı

tarihinde yürürlüğe girebilmesi için (b) bendine eklenmeleri,

Yukarıda sayılan değişiklikler çerçevesinde düzenlenerek 40 ıncı madde

olarak,

29 uncu maddesi, aynen 41 inci madde olarak,

kabul edilmiştir.

Raporumuz Başkanlığa saygı ile arz olunur.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1-

(1) Bu Kanunun amacı; işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması

ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev,

yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir.

Kapsam ve İstisnalar

MADDE 2-

(1) Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu

işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm

çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.

(2)

Ancak aşağıda belirtilen faaliyetler ve kişiler hakkında bu Kanun hükümleri

uygulanmaz:

a) Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri askeri işyerlerindekiler hariç,

kendine has özellikleri olan

Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli

İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri.

b) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri.

c) Ev hizmetleri.

ç) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar.

Tanımlar

MADDE 3-

(1) Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,

b) Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel

işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi,

c) Çalışan temsilcisi:

İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları

izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri

konularda çalışanları

temsil etmeye yetkili çalışanı,

ç)

Destek elemanı:

Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme,

koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak

görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişiyi,

d) Eğitim kurumu: İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin

eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarını,

üniversiteleri ve Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan

müesseseleri,

e) Genç çalışan: On beş yaşını bitirmiş ancak on sekiz yaşını doldurmamış çalışanı,

f) İş güvenliği uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça

yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik

elemanı,

g) İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme veya vücut

bütünlüğünün ihlaline sebep olan olayı,

ğ) İşveren: Çalışan istihdam eden gerçek veya tüzel kişi yahut tüzel kişiliği olmayan

kurum ve kuruluşları,

h) İşveren vekili: İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan

kişiyi,

ı) İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile

çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen

işyerine bağlı yerler ile

dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki

eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organizasyonu,

i) İşyeri hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça

yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekimi,

j) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini

yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birimi,

Konsey: Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyini,

Kurul: İş sağlığı ve güvenliği kurulunu,

m) Meslek hastalığı: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı,

n) Ortak sağlık ve güvenlik birimi: İşyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini

sunmak üzere gerekli donanım ve personele sahip Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve

kuruluşları ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan

birimi,

o) Önleme: İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili

riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,

ö) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana

gelme ihtimalini,

p) Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin

belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden

kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin

kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,

r) Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini

etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,

s) Tehlike sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her

safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri,

çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike

grubunu,

ş) Teknik eleman: Teknik öğretmen, fizikçi ve kimyager unvanına sahip olanlar ile

üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği programı mezunlarını,

ifade eder.

(2) İşveren vekili, bu Kanunun uygulanması bakımından işveren sayılır.

İKİNCİ BÖLÜM

İşveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükleri

İşverenin genel yükümlülüğü

MADDE 4-

(1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla

yükümlü olup bu çerçevede;

a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması,

organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik

tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için

çalışmalar yapar.

b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler

ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz

önüne alır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan

yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.

(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin

sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.

(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin

sorumluluklarını etkilemez.

(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.

Risklerden korunma ilkeleri

MADDE 5- (1)

İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz

önünde bulundurulur:

a) Risklerden kaçınmak.

b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.

c) Risklerle kaynağında mücadele etmek.

ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma

şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle monoton çalışma ve üretim

temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza

indirmek.

d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak.

e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.

f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili

faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek.

g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.

ğ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri

MADDE 6-

(1) Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik

çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren;

a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli

görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması halinde,

bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak

yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması halinde, tehlike

sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir.

b) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini yerine

getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar.

c) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında işbirliği ve

koordinasyonu sağlar.

ç) Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve

güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirir.

d) Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular

hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinden

çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirir.

(2) 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve

kuruluşları; iş sağlığı

ve güvenliği hizmetlerini, Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli

kuruluşlardan

doğrudan alabileceği gibi 4734 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde de

alabilir.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi

MADDE 7- (1)

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için, Bakanlıkça

aşağıdaki şartlarla destek sağlanabilir:

a) Kamu kurum ve kuruluşları hariç ondan az çalışanı bulunanlardan, çok tehlikeli ve

tehlikeli

sınıfta yer alan işyerleri faydalanabilir. Ancak Bakanlar Kurulu, ondan az çalışanı

bulunanlardan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin de faydalanmasına karar verebilir.

b) Giderler, iş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için

toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından finanse

edilir.

c) Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır.

ç) Bu Kanun ve diğer mevzuat gereğince yapılan kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği

kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı tespit edilen işverenlerden, tespit tarihine kadar

yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumunca tahsil edilir ve bu

durumdaki işverenler, sağlanan destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

d) Uygulamaya ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye, uygulamayı

yönlendirmeye ve doğabilecek sorunları çözmeye Bakanlık yetkilidir.

(2) Aşağıdaki konular ile bunlara ilişkin usul ve esaslar, Maliye Bakanlığının uygun

görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle belirlenir:

a) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesi için sağlanacak desteğin

uygulanması.

b) Destek sağlanacak ondan az çalışanı bulunan işyerlerinin özellikleri göz önünde

bulundurularak; Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenecek iş sağlığı ve güvenliği hizmet

bedellerinin tespiti, destek olunacak kısmı ve ödenme şekli.

c) Destekten faydalanabilecek işyerlerinin taşıması gereken şartlar.

ç) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti verecek kuruluşların özellikleri.

(3) Etkinlik ve sürekliliğin sağlanması amacıyla; Sağlık Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve

Teknoloji Bakanlığı ve ilgili meslek kuruluşlarıyla işbirliği yapılabilir.

İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları

MADDE 8-

(1) İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkileri, görevlerini

yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlanamaz. Bu kişiler, görevlerini mesleğin gerektirdiği etik

ilkeler ve mesleki bağımsızlık içerisinde yürütür.

(2) İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları; görevlendirildikleri işyerlerinde iş sağlığı ve

güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirir; bildirilen

hususlardan hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi halinde, bu

hususu Bakanlığın

yetkili birimine bildirir.

(3) Hizmet sunan kuruluşlar ile işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları, iş sağlığı ve

güvenliği hizmetlerinin yürütülmesindeki ihmallerinden dolayı, hizmet sundukları işverene

karşı sorumludur.

(4) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölüm meydana gelen işyerinde, bu

ölümde ihmali tespit edilen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının yetki belgesi

askıya alınır.

(5) İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan

işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta

yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları şartı

aranır.

Bakanlık, iş güvenliği uzmanlarının ve işyeri hekimlerinin görevlendirilmesi

konusunda sektörel alanda özel düzenleme yapabilir.

(6) Belirlenen çalışma süresi nedeniyle işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam

süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda; işveren, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurar.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

Bu durumda, çalışanların tabi olduğu kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 22/5/2003

tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresi dikkate alınır.

(7) Kamu kurum ve kuruluşlarında ilgili mevzuata göre çalıştırılan işyeri hekimi veya iş

güvenliği uzmanı olma niteliğini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmaları şartıyla asli

görevlerinin yanında, belirlenen çalışma süresine riayet ederek çalışmakta oldukları kurumda

veya ilgili personelin muvafakati ve üst yöneticinin onayı ile diğer kamu kurum ve

kuruluşlarında görevlendirilebilir. Bu şekilde görevlendirilecek personele, görev yaptığı her

saat için

(250) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında ilave ödeme,

hizmet alan kurum tarafından yapılır. Bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti

yapılmaz. Bu durumdaki görevlendirmeye ilişkin ilave ödemelerde, günlük mesai saatlerine

bağlı kalmak kaydıyla, aylık toplam seksen saatten fazla olan görevlendirmeler dikkate

alınmaz.

(8) Kamu sağlık hizmetlerinde tam süreli çalışmaya ilişkin mevzuat hükümleri saklı

kalmak kaydıyla, işyeri hekimlerinin ve diğer sağlık personelinin işyeri sağlık ve güvenlik

birimi ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde görevlendirilmelerinde ve hizmet verilen

işyerlerinde çalışanlarla sınırlı olmak üzere görevlerini yerine getirmelerinde, diğer

kanunların kısıtlayıcı hükümleri uygulanmaz.

Tehlike sınıfının belirlenmesi

MADDE 9-

(1) İşyeri tehlike sınıfları; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar

ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 83 üncü maddesine göre belirlenen kısa vadeli sigorta

kolları prim tarifesi de dikkate alınarak,

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün

Başkanlığında ilgili taraflarca oluşturulan komisyonun görüşleri doğrultusunda,

Bakanlıkça çıkarılacak tebliğ ile tespit edilir.

(2) İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde, o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır.

Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma

MADDE 10-

(1) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak

veya yaptırmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken, aşağıdaki hususlar dikkate

alınır:

a) Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu,

b) Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi,

c) İşyerinin tertip ve düzeni,

ç) Genç, yaşlı,

engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar

ile kadın çalışanların durumu.

(2) İşveren, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş sağlığı ve güvenliği

tedbirleri ile kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı

belirler.

(3) İşyerinde uygulanacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri, çalışma şekilleri ve üretim

yöntemleri; çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltecek ve

işyerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmalıdır.

(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu

ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve

araştırmaların yapılmasını sağlar.

Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım

MADDE 11-

(1) İşveren;

a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını dikkate alarak

meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirler ve bunların olumsuz etkilerini

önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri alır.

b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve

değerlendirmeleri yapar, acil durum planlarını hazırlar.

c) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan

işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma,

tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu

konularda eğitimli yeterli sayıda kişiyi görevlendirir, araç ve gereçleri sağlayarak eğitim ve

tatbikatları yaptırır ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlar.

ç) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında,

işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.

Tahliye

MADDE 12-

(1) Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda

işveren;

a) Çalışanların işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere

gidebilmeleri için, önceden gerekli düzenlemeleri yapar ve çalışanlara gerekli talimatları

verir.

b) Durumun devam etmesi halinde, zorunluluk olmadıkça, gerekli donanıma sahip ve

özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlardan işlerine devam etmelerini isteyemez.

(2) İşveren, çalışanların kendileri veya diğer kişilerin güvenliği için ciddi ve yakın bir

tehlike ile karşılaştıkları ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda; istenmeyen

sonuçların önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanımları çerçevesinde müdahale

edebilmelerine imkân sağlar. Böyle bir durumda çalışanlar, ihmal

veya dikkatsiz davranışları

olmadıkça yaptıkları müdahaleden dolayı sorumlu tutulamaz.

Çalışmaktan kaçınma hakkı

MADDE 13-

(1) Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun

bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli

tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. Kurul kararını acilen toplanarak,

işveren ise kararını derhal verir ve durumu tutanakla tespit eder. Karar, çalışana ve çalışan

temsilcisine yazılı olarak bildirilir.

(2) Kurul veya işverenin çalışanın talebi yönünde karar vermesi halinde çalışan,

gerekli

tedbirler

alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir. Çalışanların çalışmaktan kaçındığı

dönemdeki ücreti ile kanunlardan ve iş sözleşmesinden doğan diğer hakları saklıdır.

(3) Çalışanlar ciddi ve yakın tehlikenin önlenemez olduğu durumlarda birinci fıkradaki

usule uymak zorunda olmaksızın, işyerini veya tehlikeli bölgeyi terk ederek belirlenen

güvenli yere gider. Çalışanların bu hareketlerinden dolayı hakları kısıtlanamaz.

(4) İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmen gerekli tedbirlerin alınmadığı

durumlarda, tabi oldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerini feshedebilir. Toplu

sözleşme veya toplu iş sözleşmesi ile çalışan kamu personeli, bu maddeye göre çalışmadığı

dönemde fiilen çalışmış sayılır.

(5) Bu Kanunun

25 inci maddesine göre işyerinde işin durdurulması halinde, bu

madde hükümleri uygulanmaz.

İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi

MADDE 14-

(1) İşveren;

a) Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri

yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

b) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya

da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara

uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler.

(2) İşveren;

a) İş kazalarını kazadan sonraki üç işgünü içinde,

b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen

meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç işgünü içinde

Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.

(3) İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı

koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti

sunucularına sevk eder.

(4) Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını,

yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları

en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.

(5) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin

usul ve esaslar, Sağlık Bakanlığının uygun

görüşü alınarak

Bakanlıkça belirlenir.

Sağlık gözetimi

MADDE 15-

(1) İşveren;

a) Çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak

sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.

b) Çalışanların işe girişlerinde, iş değişikliğinde ve iş kazası, meslek hastalığı veya sağlık

nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde

sağlık muayenelerinin yapılmasını ve işin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile

işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla tekrarlanmasını sağlar.

(2) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe

uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz.

(3) Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları; işyeri

sağlık ve güvenlik

birimi

nde veya işyeri dışında hizmet veren ortak sağlık ve güvenlik biriminde görevli olan

işyeri hekiminden alınır. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem

hastanelere yapılır. Verilen kararlar kesindir.

(4) Sağlık gözetiminin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz.

(5) Sağlık muayenesi yaptırılan çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması için

sağlık bilgilerinin gizliliğine özen gösterilir.

Çalışanların bilgilendirilmesi

MADDE 16-

(1) İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi

amacıyla işveren, çalışanları ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini de dikkate alarak

aşağıdaki konularda bilgilendirir:

a) İşyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler.

b) Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar.

c) İlk yardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen kişiler.

(2) İşveren;

a) 12 nci maddede belirtilen ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalan veya kalma riski olan

bütün çalışanları, tehlikeler ile bunlardan doğan risklere karşı alınmış ve alınacak tedbirler

hakkında mümkün olan en kısa sürede bilgilendirir.

b) Başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanların birinci fıkrada

belirtilen bilgileri almalarını sağlamak üzere, söz konusu çalışanların işverenlerine gerekli

bilgileri verir.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

c) Risk değerlendirmesi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili koruyucu ve önleyici tedbirler,

ölçüm, analiz, teknik kontrol, kayıtlar, raporlar ve teftişten elde edilen bilgilere destek

elemanları ile çalışan temsilcilerinin ulaşmasını sağlar.

Çalışanların eğitimi

MADDE 17-

(1) İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını

sağlar. Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş

ekipmanının değişmesi halinde veya yeni teknoloji uygulanması halinde verilir. Eğitimler,

değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli

aralıklarla tekrarlanır.

(2) Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.

(3) Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan

tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan

işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz.

(4) İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe başlamadan önce,

söz konusu kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma

yöntemleri ile ilgili

ilave eğitim verilir. Ayrıca, herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle

işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

(5) Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde

karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin

alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar işe

başlatılamaz.

(6) Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı çalışana

gerekli eğitimin verilmesini sağlar.

(7) Bu madde kapsamında verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz.

Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır.

Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması

MADDE 18-

(1) İşveren, görüş alma ve katılımın sağlanması konusunda, çalışanlara

veya iki ve daha fazla çalışan temsilcisinin bulunduğu işyerlerinde çalışan temsilcilerine

aşağıdaki imkânları sağlar:

a) İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda görüşlerinin alınması, teklif getirme hakkının

tanınması ve bu konulardaki görüşmelerde yer alma ve katılımlarının sağlanması.

b) Yeni teknolojilerin uygulanması, seçilecek iş ekipmanı, çalışma ortamı ve şartlarının

çalışanların sağlık ve güvenliğine etkisi konularında görüşlerinin alınması.

(2) İşveren, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin aşağıdaki konularda önceden

görüşlerinin alınmasını sağlar:

a) İşyerinden görevlendirilecek veya işyeri dışından hizmet alınacak işyeri hekimi, iş

güvenliği uzmanı ve diğer personel ile ilkyardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri için

kişilerin görevlendirilmesi.

b) Risk değerlendirmesi yapılarak, alınması gereken koruyucu

ve önleyici tedbirlerin ve

kullanılması gereken koruyucu

donanım ve ekipmanın belirlenmesi.

c) Sağlık ve güvenlik risklerinin önlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yürütülmesi.

ç) Çalışanların bilgilendirilmesi.

d) Çalışanlara verilecek eğitimin planlanması.

(3) Çalışanların veya çalışan temsilcilerinin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği için

alınan önlemlerin yetersiz olduğu durumlarda veya teftiş sırasında, yetkili makama

başvurmalarından dolayı hakları kısıtlanamaz.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

Çalışanların yükümlülükleri

MADDE 19-

(1) Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin

bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten

etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.

(2) Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda

yükümlülükleri şunlardır:

a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer

üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru

olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.

b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak.

c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden

ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik

gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek.

ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata

aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile işbirliği yapmak.

d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan

temsilcisi ile işbirliği yapmak.

Çalışan temsilcisi

MADDE 20-

(1) İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını

göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında

yapılacak

seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla, aşağıda belirtilen

sayılarda çalışan temsilcisini görevlendirir:

a) İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir.

b) Elli bir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki.

Yüz bir ile beş yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç.

ç) Beş yüz bir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört.

Bin bir ile iki bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş.

e) İki bin bir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı.

(2) Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci, çalışan

temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir.

(3) Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan

riskin azaltılması için, işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını

isteme hakkına sahiptir.

(4) Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının

hakları kısıtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri için işveren tarafından gerekli

imkânlar sağlanır.

(5) İşyerinde yetkili sendika bulunması halinde, işyeri sendika temsilcileri çalışan

temsilcisi olarak da görev yapabilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Konsey, Kurul ve Koordinasyon

Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi

MADDE 21-

(1) Ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin

belirlenmesi için tavsiyelerde bulunmak üzere Konsey kurulmuştur.

(2) Konsey, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında aşağıda belirtilen üyelerden oluşur:

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

a) Bakanlık İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü, Çalışma Genel Müdürü, İş Teftiş

Kurulu Başkanı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından bir Genel Müdür,

Devlet

Personel Başkanlığından bir başkan yardımcısı,

b) Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Çevre ve Şehircilik, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gıda,

Tarım ve Hayvancılık,

Kalkınma, Milli Eğitim ile Sağlık Bakanlıklarından ilgili birer Genel

Müdür,

c) Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından yürütme kurulu üyesi,

ç) İşveren, işçi ve kamu görevlileri sendikaları

üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip

ilk üçünden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları

Konfederasyonundan, Türk Tabipleri Birliğinden, Türk Mühendis ve Mimar Odaları

Birliğinden ve Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim

kurulu üyesi,

d) İhtiyaç duyulması halinde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün teklifi ve

Konseyin kararı ile belirlenen iş sağlığı ve güvenliği konusunda faaliyet gösteren kurum veya

kuruluşlardan

en fazla iki temsilci.

(3) İkinci fıkranın (d) bendi kapsamında belirlenen Konsey üyeleri, iki yıl için seçilir

ve üst üste iki olağan toplantıya katılmaz ise ilgili kurum veya kuruluşun üyeliği sona erer.

(4) Konseyin sekretaryası, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce yürütülür.

(5) Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşitliği

halinde başkanın oyu kararı belirler.

Çekimser oy kullanılamaz.

(6) Konsey yılda iki defa olağan toplanır. Başkanın veya üyelerin üçte birinin teklifi

ile olağanüstü olarak da toplanabilir.

(7) Konseyin çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından belirlenir.

İş sağlığı ve güvenliği kurulu

MADDE 22-

(1) Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli

işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak

üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını

uygular.

(2) Altı aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde;

a) Asıl işveren ve alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise, faaliyetlerin

yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda işbirliği ve koordinasyon asıl işverence

sağlanır.

b) Asıl işveren tarafından kurul oluşturulmuş ise, kurul oluşturması gerekmeyen alt

işveren, koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.

c) İşyerinde kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, alt işverenin oluşturduğu kurula

işbirliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.

ç) Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren ve alt işverenin toplam çalışan sayısı

elliden fazla ise, koordinasyonu asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt işveren

tarafından birlikte bir kurul oluşturulur.

(3) Aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve bu işverenlerce birden

fazla kurulun oluşturulması halinde işverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul

kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirir.

İş sağlığı ve güvenliğinin koordinasyonu

MADDE 23-

(1) Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda

işverenler; iş hijyeni ile iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin uygulanmasında işbirliği yapar,

yapılan işin yapısı göz önüne alınarak mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden

korunulması çalışmalarını koordinasyon içinde yapar, birbirlerini ve birbirlerinin çalışanları

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

ile çalışan temsilcilerini bu riskler konusunda bilgilendirir.

(2) Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya

siteleri gibi yerlerde, iş sağlığı ve güvenliği konusundaki koordinasyon yönetim tarafından

sağlanır.

Yönetim, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden diğer işyerlerini

etkileyecek tehlikeler hususunda, gerekli tedbirleri almaları için işverenleri uyarır. Bu

uyarılara uymayan işverenleri Bakanlığa bildirir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Teftiş ve İdari Yaptırımlar

Teftiş, inceleme, araştırma, müfettişin yetki, yükümlülük ve sorumluluğu

MADDE 24-

(1) Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasının izlenmesi ve teftişi, iş sağlığı

ve güvenliği yönünden teftiş yapmaya yetkili Bakanlık iş müfettişlerince yapılır. Bu Kanun

kapsamında yapılacak teftiş ve incelemelerde, 4857 sayılı Kanunun 92, 93, 96, 97 ve

107 nci

maddeleri uygulanır.

(2) Bakanlık, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında ölçüm, inceleme ve

araştırma yapmaya, bu amaçla numune almaya ve eğitim kurumları ile ortak sağlık ve

güvenlik birimlerinde kontrol ve denetim yapmaya yetkilidir. Bu konularda yetkilendirilenler

mümkün olduğu kadar işi aksatmamak, işverenin ve işyerinin meslek sırları ile gördükleri ve

öğrendikleri hususları tamamen gizli tutmakla yükümlüdür. Kontrol ve denetimin usul ve

esasları Bakanlıkça düzenlenir.

(3) Kontrol ve denetim amacıyla görevlendirilenlerin gündelikleri, 6245 sayılı

Kanunun 33 üncü maddesinin (b) fıkrasında sayılanlar için belirlenen tutar esas

alınarak ödenir.

İşin durdurulması

MADDE 25-

(1) İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya

iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde; bu

tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin

etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında

iş durdurulur.

Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli

kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği

işyerlerinde, risk değerlendirmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.

(2) İş sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili üç iş müfettişinden oluşan heyet, iş

sağlığı ve güvenliği bakımından teftişe yetkili iş müfettişinin tespiti üzerine gerekli

incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren iki gün içerisinde işin durdurulmasına karar

verebilir. Ancak tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi halinde; tespiti yapan iş

müfettişi, heyet tarafından karar alınıncaya kadar geçerli olmak kaydıyla işi durdurur.

(3) İşin durdurulması kararı, ilgili mülki idare amirine ve işyeri dosyasının bulunduğu

Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne bir gün içinde gönderilir. İşin durdurulması kararı,

mülki idare amiri tarafından yirmi dört saat içinde yerine getirilir. Ancak tespit edilen hususun

acil müdahaleyi gerektirmesi nedeniyle verilen işin durdurulması kararı, mülki idare amiri

tarafından aynı gün yerine getirilir.

(4) İşveren, yerine getirildiği tarihten itibaren altı işgünü içinde, yerel iş mahkemesinde

işin durdurulması kararına itiraz edebilir. İtiraz, işin durdurulması kararının uygulanmasını

etkilemez. Mahkeme itirazı öncelikle görüşür ve altı işgünü içinde karara bağlar. Mahkeme

kararı kesindir.

(5) İşverenin işin durdurulmasını gerektiren hususların giderildiğini Bakanlığa yazılı

olarak bildirmesi halinde; en geç yedi gün içinde işyerinde inceleme yapılarak işverenin talebi

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

sonuçlandırılır.

(6) İşveren, işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödemekle

veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş

vermekle yükümlüdür.

İdari para cezaları ve uygulanması

MADDE 26-

(1) Bu Kanunun;

a) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri

yerine getirmeyen işverene her bir yükümlülük için ayrı ayrı

ikibin Türk Lirası,

b) 6 ncı maddesinin birinci fıkrası gereğince belirlenen nitelikte iş güvenliği uzmanı veya

işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için beşbin Türk

Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, diğer sağlık personeli

görevlendirmeyen işverene

ikibinbeşyüz Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için

aynı miktar, aynı fıkranın (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen yükümlülükleri yerine

getirmeyen işverene her bir ihlal için ayrı ayrı

binbeşyüz Türk Lirası; (ç) bendine aykırı

hareket eden işverene yerine getirilmeyen her bir tedbir için ayrı ayrı

bin Türk Lirası,

c) 8 inci maddesinin birinci ve altıncı fıkralarına aykırı hareket eden işverene her bir ihlal

için ayrı ayrı

binbeşyüz Türk Lirası,

ç) 10 uncu maddesinin, birinci fıkrasına göre risk değerlendirmesi yapmayan veya

yaptırmayan işverene

üçbin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için dörtbinbeşyüz

Türk Lirası,

dördüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene

binbeşyüz Türk Lirası

d) 11 ve 12 nci maddeleri hükümlerine aykırı hareket eden işverene, uyulmayan her bir

yükümlülük için

bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar,

e) 14 üncü maddesinin, birinci fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen

işverene her bir yükümlülük için ayrı ayrı

binbeşyüz Türk Lirası, ikinci fıkrasında belirtilen

yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene

ikibin Türk Lirası, dördüncü fıkrasında belirtilen

yükümlülükleri yerine getirmeyen sağlık hizmeti sunucuları veya yetkilendirilen sağlık

hizmeti sunucularına

ikibin Türk Lirası,

f) 15 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen yükümlülükleri yerine

getirmeyen işverene, sağlık gözetimine tabi tutulmayan veya sağlık raporu alınmayan her

çalışan için

bin Türk Lirası,

g) 16 ncı maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene,

bilgilendirilmeyen her bir çalışan için

bin Türk Lirası,

ğ) 17 nci maddesinin bir ila altıncı fıkralarında belirtilen yükümlülükleri yerine

getirmeyen işverene her bir çalışan için

bin Türk Lirası, yedinci fıkrasında belirtilen

yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir çalışan için

bin Türk Lirası,

h) 18 inci maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene, her bir

aykırılık için ayrı ayrı

bin Türk Lirası,

ı) 20 nci maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında belirtilen yükümlülükleri yerine

getirmeyen işverene

bin Türk Lirası, üçüncü fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine

getirmeyen işverene

binbeşyüz Türk Lirası,

i) 22 nci maddesinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene her bir

aykırılık için ayrı ayrı

ikibin Türk Lirası,

j) 23 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen bildirim yükümlülüklerini yerine

getirmeyen yönetimlere

beşbin Türk Lirası,

k) 24 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili

konularda ölçüm, inceleme ve araştırma yapılmasına, numune alınmasına veya eğitim

kurumları ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin kontrol ve denetiminin yapılmasına engel

olan işverene

beşbin Türk Lirası,

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

l) 25 inci maddesinde belirtilen yükümlülüklere göre işyerinin bir bölümünde veya

tamamında verilen durdurma kararına uymayarak durdurulan işi yönetmelikte belirtilen

şartları yerine getirmeden devam ettiren işverene fiil başka bir suç oluştursa dahi

onbin Türk

Lirası,

altıncı fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene ihlale uğrayan

her bir çalışan için

bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar,

m) 29 uncu maddesinde belirtilen; büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan

işverene

ellibin Türk Lirası, güvenlik raporunu hazırlayıp Bakanlığın değerlendirmesine

sunmadan işyerini faaliyete geçiren, işletilmesine Bakanlıkça izin verilmeyen işyerini açan

veya durdurulan işyerinde faaliyete devam eden işverene

seksenbin Türk Lirası,

n) 30 uncu maddesinde öngörülen yönetmeliklerde belirtilen yükümlülükleri yerine

getirmeyen işverene, uyulmayan her hüküm için tespit edildiği tarihten itibaren aylık olarak

bin Türk Lirası

idari para cezası verilir.

(2) Bu Kanunda belirtilen idari para cezaları gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve

İş Kurumu İl Müdürünce verilir. Verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren otuz gün

içinde ödenir. İdari para cezalarının uygulanmasında kamu kurum ve kuruluşlarının tüzel

kişiliği, tüzel kişiliği bulunmayan kamu kurum ve kuruluşları adına düzenlenir.

Hüküm bulunmayan haller ve muafiyet

MADDE 27-

(1) Çalışanların tabi oldukları kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu

Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 4857 sayılı Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan

hükümleri uygulanır.

(2) Bu Kanuna göre düzenlenen kağıtlar damga vergisinden, işlemler harçtan

müstesnadır.

(3) Bakanlık, bu Kanuna göre yapılacak iş ve işlemlere ait her türlü belge veya

bilgiyi internet, elektronik ve benzeri ortamlar üzerinden isteyebilir, arşivleyebilir, bu

ortamlar üzerinden onay, yetki, bilgi ve belge verebilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Geçici Hükümler

Bağımlılık yapan maddeleri kullanma yasağı

MADDE 28-

(1) İşyerine, sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmek ve

işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmak yasaktır.

(2) İşveren; işyeri eklentilerinden sayılan kısımlarda, ne gibi hallerde, hangi zamanda ve

hangi şartlarla alkollü içki içilebileceğini belirleme yetkisine sahiptir.

(3) Aşağıdaki çalışanlar için alkollü içki kullanma yasağı uygulanmaz:

a) Alkollü içki yapılan işyerlerinde çalışan ve işin gereği olarak üretileni denetlemekle

görevlendirilenler.

b) Kapalı kaplarda veya açık olarak alkollü içki satılan veya içilen işyerlerinde işin gereği

alkollü içki içmek zorunda olanlar.

c) İşinin niteliği gereği müşterilerle birlikte alkollü içki içmek zorunda olanlar.

Güvenlik raporu veya büyük kaza önleme politika belgesi

MADDE 29-

(1) İşletmeye başlanmadan önce, büyük endüstriyel kaza oluşabilecek

işyerleri için, işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya

güvenlik raporu işveren tarafından hazırlanır.

(2) Güvenlik raporu hazırlama yükümlülüğü bulunan işveren, hazırladıkları güvenlik

raporlarının içerik ve yeterlilikleri Bakanlıkça incelenmesini müteakip işyerlerini işletmeye

açabilir.

İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli yönetmelikler

MADDE 30- (

1) Aşağıdaki konular ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça

çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir;

a) İlgili bakanlıkların görüşü alınarak, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, sürdürülmesi

ve mevcut durumun iyileştirilmesi amacıyla; işyeri bina ve eklentileri, iş ekipmanı, işin her

safhasında kullanılan ve ortaya çıkan maddeler, çalışma ortam ve şartları, özel risk taşıyan iş

ekipmanı ve işler ile işyerleri, özel politika gerektiren grupların çalıştırılması, işin özelliğine

göre gece çalışmaları ve postalar halinde çalışmalar, sağlık kuralları bakımından daha az

çalışılması gereken işler, gebe ve emziren kadınların çalışma şartları, emzirme odaları ve

çocuk bakım yurtlarının kurulması veya dışarıdan hizmet alınması ve benzeri özel düzenleme

gerektirebilecek konular ve bunlara bağlı bildirim ve izinler ile bu Kanunun uygulanmasına

yönelik diğer hususlar.

b) İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili olarak;

1) Çalışan sayısı ve tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak hangi

işyerlerinde işyeri sağlık ve güvenlik biriminin kurulacağı, bu birimlerin fiziki şartları

ile birimlerde bulundurulacak donanım,

2) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminde

görev alacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin nitelikleri,

işe alınmaları, görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl

yürütecekleri, işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde

bulundurularak asgari çalışma süreleri, işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl

bildirecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi işyerlerinde görev alabilecekleri,

3) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunacak kişi, kurum ve kuruluşların; görev,

yetki ve yükümlülükleri, belgelendirilmeleri ve yetkilendirilmeleri ile sunulacak

hizmetler kapsamında yer alan sağlık gözetimi ve sağlık raporları, kuruluşların fiziki

şartları ile kuruluşlarda bulundurulacak personel ve donanım,

4) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan kişi, kurum ve kuruluşlardan işyeri

tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre; hangi şartlarda hizmet alınacağı, görevlendirilecek

veya istihdam edilecek kişilerin sayısı, işyerinde verilecek hizmet süresi ve belirlenen

görevleri hangi hallerde işverenin kendisinin üstlenebileceği,

5) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin eğitimleri ve

belgelendirilmeleri, unvanlarına göre kimlerin hangi sınıf belge alabilecekleri, işyeri

hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli eğitimi verecek kurumların

belgelendirilmeleri, yetkilendirilmeleri ile eğitim programlarının ve bu programlarda

görev alacak eğiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri, eğitimlerin

sonunda yapılacak sınavlar ve düzenlenecek belgeler.

c) Risk değerlendirmesi ile ilgili olarak; risk değerlendirmesinin hangi işyerlerinde

ne şekilde yapılacağı, değerlendirme yapacak kişi ve kuruluşların niteliklerinin

belirlenmesi, gerekli izinlerin verilmesi ve izinlerin iptal edilmesi,

ç) Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak, işverenlerin işyerlerinde bu Kanun

kapsamında yapmakla yükümlü oldukları kişisel maruziyete ve çalışma ortamına

yönelik gerekli kontrol, inceleme ve araştırmalar ile fiziksel, kimyasal ve biyolojik

etmenlerle ilgili ölçüm ve laboratuvar analizlerinin usul ve esasları ile bu ölçüm ve

analizleri yapacak kişi ve kuruluşların niteliklerinin belirlenmesi, gerekli yetkilerin

verilmesi ve verilen yetkilerin iptali ile yetkilendirme ve belgelendirme bedelleri.

d) Yapılan işin niteliği, çalışan sayısı, işyerinin büyüklüğü, kullanılan, depolanan ve

üretilen maddeler, iş ekipmanı ve işyerinin konumu gibi hususlar dikkate alınarak; acil

durum planlarının hazırlanması, önleme, koruma, tahliye, ilk yardım ve benzeri

konular ile bu konularda görevlendirilecek kişiler.

e) Çalışanlara ve temsilcilerine verilecek eğitimler, bu eğitimlerin belgelendirilmesi,

iş sağlığı ve güvenliği eğitimi verecek kişi ve kuruluşlarda aranacak nitelikler ile mesleki

eğitim alma zorunluluğu bulunan işler.

f) Kurulun oluşumu, görev ve yetkileri, çalışma usul ve esasları, birden çok kurul

bulunması halinde bu kurullar arasındaki koordinasyon ve işbirliği.

g) İçişleri Bakanlığı ile müştereken, işyerlerinde işin durdurulması, hangi işlerde

risk değerlenmesi yapılmamış olması durumunda işin durdurulacağı, durdurma

sebeplerini gidermek için mühürlerin geçici olarak kaldırılması, yeniden çalışmaya izin

verilme şartları, acil hallerde işin durdurulmasına karar verilinceye kadar geçecek

sürede alınacak tedbirlerin uygulanması.

ğ) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile müştereken; büyük endüstriyel kazaların

önlenmesi ve etkilerinin azaltılması için alınacak tedbirler, büyük endüstriyel kaza

oluşabilecek işyerlerinin belirlenmesi ve sınıflandırılması, büyük kaza önleme politika

belgesi veya güvenlik raporunun hazırlanması ve uygulanması, güvenlik raporunun

olmaması, incelenmek üzere Bakanlığa gönderilmemesi veya Bakanlıkça yetersiz

bulunması durumunda işin durdurulması ve işin devamına izin verilmesi.

h) Milli Savunma Bakanlığı ile müştereken, askeri işyerleriyle yurt emniyeti için

gerekli maddeler üretilen işyerlerinin teftişi ile işin durdurulması.

(2) Birinci fıkranın (b) bendine göre işyeri hekimi ve diğer sağlık personeline dair

çıkarılan yönetmelikte yer alan işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitim

programları, çalışma süreleri, görev ve yetkilerine ilişkin hususlarda Sağlık

Bakanlığının uygun görüşü alınır.

Belgelendirme, ihtar ve iptaller

MADDE 31- (1) İş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan kişi, kurum, kuruluşlar ve

eğitim kurumları ile ilgili olarak yetkilendirme ve belgelendirme bedelleri, bu kişi ve

kurumlara getirilen kuralların ihlâli halinde hafif, orta ve ağır ihtar olarak kayda

alınması ile yetki belgelerinin geçerliliğinin ihtar puanları esas alınarak askıya alınması

ve iptaline dair usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Değiştirilen hükümler

MADDE 32-

22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun;

a) 7 nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Geçici iş ilişkisi kurulan işveren işçiye talimat verme hakkına sahiptir.”

b) 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinin (d) alt bendinde yer alan

“veya 84 üncü maddeye aykırı hareket etmesi” ifadesi “, işyerine

sarhoş yahut uyuşturucu

madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması” şeklinde

değiştirilmiştir.

c) 71 inci maddesinin üçüncü fıkrasında geçen “hafif işler” ifadesinden sonra

gelmek üzere, “on altı yaşını doldurmuş fakat on sekiz yaşını bitirmemiş genç işçilerin

hangi çeşit işlerde çalıştırılabilecekleri” ifadesi eklenmiştir.

MADDE 33- 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında

Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Çalışma ve Sosyal Güvenlik

Bakanlığına ait bölümünde yer alan “Baş İş Müfettişi” unvanlı kadrolar “İş

Başmüfettişi” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 34-

190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ilişkin bölümüne, bu Kanuna ekli (I) sayılı

cetvelde yer alan kadrolar ihdas edilerek eklenmiştir.

MADDE 35-

190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ilişkin bölümünde; bu Kanuna ekli (II) sayılı

cetveldeki kadrolar iptal edilerek çıkarılmış, (III) sayılı cetveldeki kadrolar ihdas

edilerek eklenmiştir.

MADDE 36- 14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;

a) Eki (II) sayılı cetvelin “1.Başbakanlık ve Bakanlıklarda” bölümünde yer alan

“İnşaat ve Emlak Grup Başkanı” ifadesinden sonra gelmek üzere, “İş Sağlığı ve

Güvenliği Enstitü Müdürü” ifadesi eklenmiştir.

b) Eki (II) sayılı cetvelin “4.Başbakanlık ve Bakanlıklarda” bölümünde yer alan

“İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ens. Müd.” ifadesi “İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü Müdür

Yardımcısı” olarak değiştirilmiştir.

c) Eki (IV) sayılı cetvelin 7 nci sırasında yer alan “Diyanet İşleri Başkanlığı Dinî

Yüksek İhtisas Merkezi Müdürü” ifadesinden sonra gelmek üzere, “İş Sağlığı ve

Güvenliği Enstitü Müdürü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi

Başkanı” ifadesi eklenmiştir.

ç) Eki (IV) sayılı cetvelin 9 uncu sırasının (b) bendinde yer alan “Sosyal Güvenlik İl

Müdürleri” ifadesinden sonra gelmek üzere “İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü Müdür

Yardımcısı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Başkan

Yardımcısı” ifadesi eklenmiştir.

MADDE 37- 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik

Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Yayın zorunluluğu

EK MADDE 2- Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu ile ulusal, bölgesel ve yerel

yayın yapan özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en az altmış dakika iş sağlığı

ve güvenliği, çalışma hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal güvenlik, işçi ve işveren

ilişkileri konularında uyarıcı ve eğitici mahiyette yayınlar yapmak zorundadır. Bu

yayınlar, asgari otuz dakikası 17:00-22:00 saatleri arasında olmak üzere, 08:00-22:00

saatleri arasında yapılır ve yayınların kopyaları her ay düzenli olarak Radyo ve

Televizyon Üst Kuruluna teslim edilir. Bu saatler dışında yapılan yayınlar, aylık altmış

dakikalık süreye dahil edilmez. Bu programlar, Bakanlık ve bağlı ve ilgili kuruluşları,

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ile ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ile bilimsel

kuruluşlar, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları veya sivil toplum kuruluşları

tarafından hazırlanır veya hazırlatılır. Hazırlanan programların, Bakanlığın olumlu

görüşü alındıktan sonra Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından radyo ve

televizyonlarda yayınlanması sağlanır.

Bu madde kapsamında yapılan yayınlar için herhangi bir bedel ödenmez. Bu

yayınların ve sürelerinin denetimi Radyo ve Televizyon Üst Kurulunca yapılır.”

MADDE 38- 3146 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.

“Tabip Ücretlerinin Eşitlenmesi

EK MADDE 3- İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ve İş Sağlığı ve

Güvenliği Enstitü Müdürlüğünde çalışan tabip ve uzman tabiplerine en yüksek Devlet

memuru ek gösterge dahil aylığının yüzde beş yüzünü geçmemek üzere, sağlık

hizmetleri ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfına dahil diğer personele ise en yüksek

Devlet memuru ek gösterge dahil aylığının yüzde yüz yetmiş beşini geçmemek üzere ek

ödeme yapılabilir. Yapılacak ek ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir vergi

kesintisi yapılmaz.

”

Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 39- (1)

4857 sayılı İş Kanununun aşağıdaki hükümleri yürürlükten

kaldırılmıştır:

a) 2 nci maddesinin dördüncü fıkrası,

b) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan “İş sağlığı ve güvenliği

hükümleri saklı kalmak üzere” ifadesi,

c) 63 üncü maddesinin dördüncü fıkrası,

ç) 69 uncu maddesinin dördüncü, beşinci ve altıncı fıkraları,

d) 77, 78, 79, 80, 81, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 95, 105 ve Geçici 2 nci maddeler,

e) 98 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “85 inci madde kapsamındaki

işyerlerinde ise çalıştırılan her işçi için bin Yeni Türk Lirası,” ifadesi.

Atıflar

GEÇİCİ MADDE 1-

(1) Diğer mevzuatta iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak 4857

sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.

Mevcut yönetmelikler

GEÇİCİ MADDE 2-

(1) 4857 sayılı Kanunun 77 nci, 78 inci, 79 uncu, 80 inci, 81 inci

ve 88 inci maddelerine göre yürürlüğe konulan yönetmeliklerin bu Kanuna aykırı olmayan

hükümleri, bu Kanunda öngörülen yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar uygulanmaya

devam olunur.

Sağlık raporları

GEÇİCİ MADDE 3-

(1) Çalışanlar için, 4857 sayılı Kanun ve diğer mevzuat gereği

daha önce alınmış bulunan periyodik sağlık raporları süresi bitinceye kadar geçerlidir.

İş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü

GEÇİCİ MADDE 4-

(1) Bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen çok tehlikeli sınıfta

yer alan işyerlerinde (A) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme

yükümlülüğü, bu işyerlerinde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dört yıl süreyle (B)

sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi; tehlikeli sınıfta yer alan

işyerlerinde ise (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, bu

işyerlerinde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle (C) sınıfı belgeye sahip

iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi kaydıyla yerine getirilmiş sayılır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

Mevcut sertifika ve belgeler ile ihtar puanları

GEÇİCİ MADDE 5-

(1) Bu Kanunun yayımı tarihinden önce Bakanlıkça verilen işyeri

hekimliği, iş güvenliği uzmanlığı

ve işyeri hemşiresi sertifikası veya belgesi ile Türk

Tabipleri Birliği tarafından verilen işyeri hekimliği sertifikası sahiplerinden belgeleri geçersiz

sayılanlar, mevcut belge veya sertifikalarını bu Kanunun yayımından itibaren bir yıl içinde

Bakanlıkça düzenlenecek belge ile değiştirmeleri şartıyla bu Kanunla verilen bütün hak ve

yetkileri kullanabilirler. Aynı tarihten önce eğitim kurumlarınca verilen işyeri hekimliği ve iş

güvenliği uzmanlığı eğitimlerini tamamlayanlardan eğitimleri geçersiz sayılanlar ilgili

mevzuata göre sınava girmeye hak kazanırlar. Hak sahipliğinin tespitinde Bakanlık kayıtları

esas alınır.

(2) Bu Kanunun yayım tarihinden önce haklarında kesinleşmiş yargı kararı

bulunmayan eğitim kurumu ve ortak sağlık ve güvenlik birimlerine uygulanan ihtar

puanları, kayıtlarda yer alan haliyle yeni yapılacak düzenlemeye aktarılır.

İşyeri hekimliği yapan kurum tabiplerine yapılan ücret ödemeleri

GEÇİCİ MADDE 6- (1) Kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerde

gerçekleştirilmiş olan işyeri hekimliği ücreti ödemeleri nedeniyle kamu görevlileri

haklarında idarî veya malî yargılama ve takibat yapılamaz, başlatılanlar işlemden

kaldırılır, bu ödemeler geriye tahsil ve tazmin konusu edilemez.

GEÇİCİ MADDE 7- (1) Bu Kanunun yayımı tarihinde Baş İş Müfettişi

kadrolarında bulunanlar, hiçbir işleme gerek kalmaksızın İş Başmüfettişi kadrolarına

atanmış sayılır.

GEÇİCİ MADDE 8- (1) Bu Kanunun yayımlandığı tarihte İş Sağlığı ve Güvenliği

Merkez Müdürlüğü’nde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Enstitü Müdür ve Yardımcısı

unvanlı kadrolarda bulunanların görevleri, bu Kanunun yayımlandığı tarihte sona erer

ve bunlar durumlarına uygun kadrolara halen bulundukları kadro dereceleriyle

atanır.”

Yürürlük

MADDE 40-

(1) Bu Kanunun;

a) 6,

7 ve 8 inci maddeleri, bir ilâ dokuz çalışanı bulunan işyerlerinden;

Tehlikeli veya çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yayımı tarihinden itibaren iki

yıl sonra,

2) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için yayımı tarihinden itibaren üç yıl sonra,

31, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 40 ile geçici 4, 5, 6, 7 ve 8 inci maddeleri yayımı tarihinde,

c) Diğer maddeleri yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra,

yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 41-

(1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI

ALT KOMİSYON METNİ

(I) SAYILI CETVEL

KURUMU :

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK

BAKANLIĞI

TEŞKİLATI :

MERKEZ

İHDAS EDİLEN KADROLARIN

Sınıfı Unvanı Derecesi

Tutulan Kadro

Adedi

Serbest Kadro

Adedi TOPLAM

G.İ.H. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı (3) – 120 120

G.İ.H. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzman

Yardımcısı

(8) – 130 130

TOPLAM: 250 250

(II) SAYILI CETVEL

KURUMU :

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK

BAKANLIĞI

TEŞKİLATI :

TAŞRA

İPTAL EDİLEN KADROLARIN

Sınıfı Unvanı Derecesi

Tutulan Kadro

Adedi

Serbest Kadro

Adedi TOPLAM

G.İ.H. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

Enstitü Müdürü (1) – 1 1

G.İ.H. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

Enstitü Müdür Yardımcısı

(1) – 1 1

TOPLAM: 2 2

(III) SAYILI CETVEL

KURUMU :

ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK

BAKANLIĞI

TEŞKİLATI :

TAŞRA

İHDAS EDİLEN KADROLARIN

Sınıfı Unvanı Derecesi

Tutulan Kadro

Adedi

Serbest Kadro

Adedi TOPLAM

G.İ.H. İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü

Müdürü (1) – 1 1

G.İ.H. İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitü

Müdür Yardımcısı

(1) – 3 3

TOPLAM: 4 4

Blog, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi

16 Ekim 2013

Yorum yok

492 görüntülenme